Jump to content

Ovidi

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
Ovid
Statuja (1887) nga Ettore Ferrari duke përkujtuar mërgimin e Ovidit në Tomis (Konstanca e sotme, Rumani)
Statuja (1887) nga Ettore Ferrari
duke përkujtuar mërgimin e Ovidit në Tomis
(Konstanca e sotme, Rumani)
U lind më20 mars, 43 P.E.S
Sulmona Republika Romake
Vdiq mëP.K 17 ose 18 (mosha 58-60 vjeç)
Konstancë Republika Romake
Emri i letravePublius Ovidius Naso[1]
Gjinitë letrareElegji,Poezi Epike,Dramë

Publius Ovidius Naso (20 mars 43 pr.e.s - 17/18), i njohur si Ovidi, ishte një poet romak që jetoi gjatë mbretërimit të Augustit. Ai ishte bashkëkohës i Virgilit të vjetër dhe Horacit, me të cilët shpesh renditet si një nga tre poetët kanonikë të letërsisë latine. Studiuesi perandorak Mark Fab Kuintiliani e konsideronte atë si të fundit poet elegjiak latin të dashurisë.[2] Ai gëzonte një popullaritet të jashtëzakonshëm, por, në një nga misteret e historisë letrare, u internua nga Augusti në një krahinë të largët pranë Detit të Zi, ku ai mbeti deri sa vdiq. Ovidi ia atribuon internimin e tij carmen et error, "një poeme dhe një gabimi", por diskrecioni i tij në diskutimin e shkaqeve ka rezultuar me shumë spekulime mes studiuesve.

Ai njihet si poeti i parë i madh romak që ka filluar karrierën e tij gjatë mbretërimit të Augustit.[3] Ovidi sot njihet më mirë për Metamorfozët, një narrativë mitologjike të vazhdueshme prej 15 librash të shkruar në epokën e epikës dhe për veprat në couplets elegiac si Ars Amatoria ("Arti i Dashurisë") dhe Fasti. Poezia e tij ishte imituar shumë gjatë Antikitetit të Vonshëm dhe Mesjetës, dhe ndikoi shumë në artin dhe letërsinë perëndimore. Metamorfozat mbeten një nga burimet më të rëndësishme të mitologjisë klasike.

Ovidi flet më shumë për jetën e tij se shumica e poetëve të tjerë romakë. Informacioni rreth biografisë së tij merret kryesisht nga poezia e tij, veçanërisht Tristia 4.10, e cila jep një pasqyrë të gjatë autobiografike të jetës së tij. Burime të tjera përfshijnë Seneca Plaku dhe Kuintiliani.

Lindja, jeta e hershme dhe martesa

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Një statujë e dytë e Ovidit nga Ettore Ferrari në Piazza XX Settembre, Sulmona, Itali.

Ovid ka lindur në Sulmo (Sulmona moderne), në një luginë Apennine në lindje të Romës, në një familje të rëndësishme kalorsish, më 20 mars, 43 pes. Ky ishte një vit i rëndësishëm në politikën romake. Ai u arsimua në retorikë në Romë nga mësuesit Arellius Fuscus dhe Porcius Latro me vëllain e tij që shkëlqeu në oratori.[4]

Babai i tij donte që ai të studionte retorikën drejt praktikës së ligjit. Sipas Senecit Plaku, Ovidiu iu kushtua poleve emocionale dhe jo argumentuese të retorikës. Pas vdekjes së vëllait të tij në moshën 20-vjeçare, Ovidi hoqi dorë nga ligji dhe filloi të udhëtojë për në Athinë, Azinë e Vogël dhe Siçili.[5] Ai mbajti poste të vogla publike, si një nga kapitalet e Tresvirit,[6] si anëtare e gjykatës Centumviral[7] dhe si një nga lizianët e lendimit të gjykimit[8], por dha dorëheqjen për të ndjekur poezinë ndoshta rreth 29-25 pes, një vendim që i ati i tij duket se nuk e aprovoi.[9]

Recitimi i parë i Ovidit është datuar në rreth 25 pes, kur ai ishte tetëmbëdhjetë vjeç.[10] Ai ishte pjesë e rrethit të përqendruar te mbrojtësi Marcus Valerius Messalla Corvinus dhe duket se ka qenë mik i poetëve në rrethin e Maçenas. Në Trist. 4.10.41-54, Ovid përmend miqësinë me Macer, Propertius, Horace, Ponticus dhe Bassus (ai mezi takoi Virgilin dhe Tibullusin, një anëtar tjetër i rrethit të Messalla-s, elegjia e të cilit admironte shumë). Ovidi ishte shumë popullor në kohën e veprave të tij të hershme, por më vonë Augusti e përzuri në vitin 8 AD.

Ai u martua tri herë dhe u divorcua dy herë nga koha kur ishte tridhjetë vjeç. Ai kishte një vajzë, e cila mbase i lindi nipërit e mbesat.[11] Gruaja e tij e fundit ishte e lidhur në një farë mënyre me njerëzit me ndikim Fabia dhe do ta ndihmonte gjatë mërgimit të tij në Tomis.[12]

25 vitet e para të karrierës letrare të Ovidit u shpenzuan kryesisht duke shkruar poezi në metër elegiac me tema erotike.[13] Kronologjia e këtyre punimeve të hershme nuk është e sigurtë; datat tentative, megjithatë, janë themeluar nga studiuesit. Puna më e hershme e tij ekzistuese mendohet të jetë Heroidët, letrat e heroinave mitologjike për dashamirësit e tyre të munguar, të cilat mund të jenë botuar në 19 pes, edhe pse data është e pasigurt pasi varet nga një njoftim në Am. 2.18.19-26 që duket se e përshkruan mbledhjen si një vepër të publikuar herët.[14]

Autenticiteti i disa prej këtyre poemave është sfiduar, por kjo edicion i parë ndoshta përmbante 14 poezitë e para të koleksionit. Mbledhja e parë e pesë librave të Amores, një seri poezish erotike të adresuara për një dashnor, Corinna, mendohet të jetë botuar në 16-15 pes; versioni i mbijetuar, redaktuar në tre libra sipas një epigrami të prefiksuar në librin e parë, mendohet të jetë botuar c. 8-3 pes. Midis publikimeve të dy botimeve të Amores mund të datë premiera e tragjedisë së tij Medea, e cila u admirua në antikitet, por nuk ekziston më.

Poema e ardhshme e Ovidit, Medicamina Faciei, një punë fragmentare për trajtimet e bukurisë së grave, paraprinë Ars Amatoria, Artin e Dashurisë, një parodi të poezisë didaktike dhe një manual tre librash për joshje dhe intriga, Librat 1-2 do të ktheheshin në vitin 1 pes [15]). Ovid mund ta identifikojë këtë vepër në poezinë e tij në mërgim, si karmen, ose këngë, e cila ishte një shkak i shpërnguljes së tij. Ars Amatoria u pasua nga Remedia Amoris në të njëjtin vit. Ky korp i poezisë elegiacike dhe erotike e fitoi Ovidin një vend midis shefave të elegancave romake Gallus, Tibullus dhe Propertius, prej të cilëve e pa veten si anëtar i katërt.[14]

Nga e.s 8, ai e kishte përfunduar punën e tij më më ambicioze, Metamorphoses, një poemë epike hexameter në 15 libra. Vepra enciklopedike transformon katalogët në mitologjinë greke dhe romake, që nga dalja e kozmosit në apoteozën e Jul Cezarit. Tregimet ndjekin njëri-tjetrin në thënien e qenieve njerëzore të transformuara në trupa të rinj: pemë, shkëmbinj, kafshë, lule, konstelacione etj. Në të njëjtën kohë, ai punoi në Fasti, një poemë gjashtë librash në couplets elegiac me temën kalendari i festivaleve romake dhe astronomia. Përbërja e kësaj poeme u ndërpre nga mërgimi i Ovidit, dhe mendohet se Ovidiu braktisi punën në copë në Tomis. Ndoshta në këtë periudhë, nëse janë me të vërtetë nga Ovid, janë shkruar letrat e dyfishta (16-21) në Heroidet.

Mërgimi për në Tomis

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Në vitin 8 e.s, Ovidi u dëbua në Tomis, në Detin e Zi, me ndërhyrjen ekskluzive të Perandorit August, pa asnjë pjesëmarrje të Senatit apo të ndonjë gjyqtari romak.[16] Kjo ngjarje formoi të gjithë poezinë e tij në vijim. Ovid shkroi se arsyeja për mërgimin e tij ishte carmen et error - "një poemë dhe një gabim"[17] duke pretenduar se krimi i tij ishte më i keq se vrasja[18] më e dëmshme se sa poezia.[19]

Edhe nipat e mbesat e perandorit, Julia i Riu dhe Agrippa Postumus (kjo e fundit e miratuar prej tij), u dëbuan gjithashtu në të njëjtën kohë. Bashkëshorti i Julias, Lucius Aemilius Paullus, u vra për komplot kundër Augustit, një komplot që Ovidi mund të ishte i informuar.[20]

Ligjet Juliane të martesës të 18 para Krishtit, të cilat promovuan martesë monogame për të rritur normën e lindjeve të popullsisë, ishin të freskëta në mendjen romake. Shkrimi i Ovidit në Ars Amatoria kishte të bënte me krimin e rëndë të kurorëshkeljes. Ai mund të ketë qenë i dëbuar për këto vepra, të cilat u dukën subversive ndaj legjislacionit moral të perandorit. Megjithatë, duke marrë parasysh kohën e gjatë që ka kaluar mes botimit të kësaj vepre (1 para Krishtit) dhe mërgimit (e.s 8), disa autorë sugjerojnë se Augusti e përdori poemën si një justifikim të thjeshtë për diçka më personale.[21]

Ovid Banished nga Roma (1838) nga J.M.W. Turner.

Në mërgim, Ovidi shkroi dy koleksione poetike, Tristia dhe Epistulae ex Ponto, që ilustronin trishtimin dhe shkretimin e tij. Duke qenë larg Romës, ai nuk kishte qasje në biblioteka dhe kështu mund të ishte detyruar të braktiste Fastiun e tij, një poemë për kalendarin romak, nga të cilat vetëm gjashtë librat e parë ekzistojnë - Janar deri në qershor.

Të pesë librat e Tristisë elegiac, një seri poezish që shprehin dëshpërimin e poetit në mërgim dhe avokimin e kthimit të tij në Romë, datohen në 9-12 Kris. Ibis, një poezi lakuriqëse elegikane që sulmon një kundërshtar në shtëpi, gjithashtu mund të datojë në këtë periudhë. Epistulae ex Ponto, një seri letrash me miqtë në Romë, duke u kërkuar atyre që të bëjnë kthimin e tij, mendohet të jenë kompozimet e tij të fundit, me tre librat e parë të botuar në vitin 13 e.s dhe librin e katërt ndërmjet 14 dhe 16 pas Krishtit. Poezia në mërgim është veçanërisht emocionale dhe personale. Në epistulat ai pretendon miqësinë me vendasit e Tomis (në Tristia ata janë barbarë të frikshëm) dhe kanë shkruar një poemë në gjuhën e tyre (P.sh. 4.13.19-20).

Megjithatë ai u rreshtua për në Romë - dhe për gruan e tij të tretë, duke iu drejtuar shumë poemave të saj. Disa janë gjithashtu për perandorin August, ndërsa të tjerët janë për vete, për miqtë në Romë, dhe nganjëherë për vetë poezitë, duke shprehur vetminë dhe shpresën për t'u kujtuar nga dëbimi ose dëbimi.[22]

Shkaqet e panjohura të mërgimit të Ovidit kanë shkaktuar shpjegime të pafundme nga dijetarët. Tekstet mesjetare që përmendin mërgimin nuk ofrojnë shpjegime të besueshme: deklaratat e tyre duket të jenë interpretime të pasakta të nxjerra nga veprat e Ovidit.[23] Vetë Ovidi shkroi shumë referenca për veprën e tij, duke dhënë të dhëna të paqarta ose kontradiktore.[24]

Në vitin 1923, studiuesi J. J. Hartman propozoi një teori që është pak e konsideruar në mesin e dijetarëve të civilizimit latine sot: që Ovidi nuk ishte mërguar nga Roma dhe se të gjitha veprat e tij në mërgim janë rezultat i imagjinatës së tij pjellore. Kjo teori u mbështet dhe u refuzua në vitet 1930, veçanërisht nga autorët holandezë.[25]

Në vitin 1985, një punim shkencor nga Fitton Brown nxiti argumente të reja në mbështetje të teorisë.[26] Artikulli u pasua nga një sërë përkrahjesh dhe refuzimesh në një hapësirë të shkurtër prej pesë vjetësh.[27] Ndër arsyet e dhëna nga Brown janë: se mërgimi i Ovidit përmendet vetëm nga vepra e tij, përveç në pasazhe "të dyshimta" nga Plini Plaku[28] dhe Statius[29], por asnjë autor tjetër deri në shekullin e 4;[30] se autori i Heroideve ishte në gjendje të ndante poetikën "unë" të jetës së tij dhe të vërtetë; dhe se informacioni mbi gjeografinë e Tomisit ishte tashmë i njohur nga Virgili, nga Herodoti dhe nga vetë Ovidi në Metamorfozët e tij.[31]

Studiuesit ortodoksë, megjithatë, i kundërvihen këtyre hipotezave.[32] Një nga argumentet kryesore të këtyre dijetarëve është se Ovidi nuk do ta linte Fastiun të mbetet e papërfunduar, kryesisht sepse kjo poemë nënkuptonte shenjtërimin e tij si një poet perandorak.[33]

Në dhjetor 2017, dëbimi i Ovidit u revokua zyrtarisht nga këshilli i qytetit të Romës.[34]

Ovid vdiq në Tomis në vitin 17 ose 18 e.s.[35] Mendohet se Fasti, të cilin e kalonte kohën duke rishikuar, u botua pas vdekjes.[36]

Heroides ("Heroines")

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Medea në një afresk nga Herculaneum.

Heroidet ("Heroinat") ose Epistulae Heroidum janë një koleksion prej 21 poezi në couplets elegiac. Heroidët marrin formën e letrave që u drejtohen personazheve të famshme mitologjike partnerëve të tyre që shprehin emocionet e tyre për t'u ndarë prej tyre, lutjet për kthimin e tyre dhe aludimet për veprimet e tyre të ardhshme brenda mitologjisë së tyre. Autenticiteti i koleksionit, pjesërisht ose tërësisht, është vënë në pikëpyetje, megjithëse shumica e studiuesve do të konsideronin letrat e përmendura posaçërisht në përshkrimin e Ovidit për veprën në Am. 2.18.19-26 si të sigurt nga kundërshtimi. Koleksioni përmban një lloj të ri të përbërjes gjenerike pa paralele në literaturën e mëparshme.[37]

14 letrat e para mendohet se përbëjnë koleksionin e parë të botuar dhe janë shkruar nga heroinët Penelopa, Phyllis, Briseis, Phaedra, Oenone, Hypsipyle, Dido, Hermione, Deianeira, Ariadne, Canace, Medea, Laodamia dhe Hypermestra dashuruar. Letra 15, nga Safi historik në Phaon, duket i rremë (ndonëse përmendet në Amen 2.18) për shkak të gjatësisë së saj, mungesës së integrimit në temën mitologjike dhe mungesës së tij nga dorëshkrimet mesjetare.[38] Letrat e fundit (16-21) janë kompozime të çiftëzuara që përfshijnë një letër për një dashnor dhe një përgjigje. Paris dhe Helen, Hero dhe Leander, dhe Acontius dhe Cydippe janë adresat e letrave të çiftëzuara. Këto janë konsideruar si një shtesë e mëvonshme në korpus, sepse ato kurrë nuk përmenden nga Ovidi dhe mund ose nuk mund të jenë të rrejshme.

Heroidet dukshëm zbulojnë ndikimin e deklamimit retorik dhe mund të rrjedhin nga interesi i Ovidit në suasoriae retorike, fjalime bindëse dhe etopoe, praktika e të folurit në një karakter tjetër. Ata gjithashtu luajnë me konventa të përgjithshme; shumica e letrave duket se i referohen punimeve në të cilat këta personazhe ishin të rëndësishëm, siç është Aeneidi në rastin e Dido dhe Catullus 64 për Ariadne, dhe transferimin e karaktereve nga zhanret e epikës dhe tragjedisë në zhanrin elegiac të Heroideve.[39] Letrat janë admiruar për portretizimet e tyre të thella psikologjike të karaktereve mitike, retorikën e tyre dhe qëndrimin e tyre unik ndaj traditës klasike të mitologjisë.

Amores ("E Dashuron")

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Amores është një koleksion në tre librat e poezisë së dashurisë në metër elegiac, duke ndjekur konventat e zhanrit elegiac të zhvilluar nga Tibullus dhe Propertius. Elegjia fillon me Propertius dhe Tibullus; megjithatë, Ovidi është një novator në zhanër. Ovidi ndryshon udhëheqësin e elegjies së tij nga poeti, tek Amori (dashuria). Ky kalim në fokus nga triumfi i poetit, në triumfin e dashurisë mbi njerëzit është i pari i këtij lloji për këtë zhanër të poezisë. Kjo risi Ovidiane mund të përmblidhet si përdorimi i dashurisë si një metaforë për poezinë.[40] Librat përshkruajnë shumë aspekte të dashurisë dhe përqendrohen në marrëdhënien e poetit me një mësuese të quajtur Corinna. Brenda poezive të ndryshme, disa përshkruajnë ngjarjet në marrëdhënie, duke paraqitur lexuesin me disa vigneta dhe një tregim të lirshëm.

Libri 1 përmban 15 poema. E para tregon për qëllimin e Ovidit për të shkruar poezi epike, e cila është e prishur kur Cupid vjedh një këmbë metrike prej tij, duke ndryshuar punën e tij në dashuri elegjike. Poema 4 është didaktike dhe përshkruan parimet që Ovidi do të zhvillonte në Ars Amatoria. Poema e pestë, që përshkruan një tryë të mesditës, prezanton Corinna me emër. Poezitë 8 dhe 9 merren me Corinna duke shitur dashurinë e saj për dhuratat, ndërsa 11 dhe 12 përshkruajnë përpjekjen e dështuar të poetit për të organizuar një takim. Poema 14 diskuton eksperimentin shkatërrues të Corinnas në ngjyrosjen e flokëve të saj dhe 15 thekson pavdekësinë e Ovidit dhe poetët e dashurisë.

Libri i dytë ka 19 pjesë; poema e hapjes tregon për braktisjen e Ovidit nga një Gigantomachy në favor të smjesit. Poezitë 2 dhe 3 janë lutje për një kujdestar për të lejuar poetin të shohë Korinën, poema 6 është një vajtim për papagallin e vdekur të Corinnas; poezitë 7 dhe 8 merren me çështjen e Ovidit me shërbëtorin e Corinna-s dhe zbulimin e saj, dhe 11 dhe 12 përpiqen të pengojnë Corinna-n që të shkojë në pushime. Poema 13 është një lutje ndaj Isis për sëmundjen e Corinna-s, 14 një poezi kundër abortit dhe një paralajmërim për burrat e pamatur.

Libri 3 ka 15 poema. Pjesa hapëse përshkruan tragjedinë e personifikuar dhe Elegji luftën kundër Ovidit. Poema 2 përshkruan një vizitë në racat, 3 dhe 8 përqendrohen në interesin e Corinna-s për meshkujt e tjerë, 10 është një ankesë për Ceres për shkak të festivalit të saj që kërkon abstinencë, 13 është një poemë në një festival të Junonit dhe 9 një vajtim për Tibullusin . Në poemën 11 Ovid vendos të mos e dashurojë më Corinna dhe i vjen keq për poezitë që ai ka shkruar për të. Poema e fundit është lamtumira e Ovidit ndaj muzeve erotike. Kritikët kanë parë poezitë si mostrat shumë vetë-ndërgjegjshëme dhe jashtëzakonisht të gjalla të zhanrit elegiac.[41]

Medicamina Faciei Femineae ("Gratë e Fytyrës Kozmetike")

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Rreth njëqind linja elegiacike mbijetojnë nga kjo poemë në trajtimet e bukurisë për fytyrat e grave, gjë që duket se parodi poezinë serioze didaktike. Poema thotë se gratë duhet të bëjnë vetë kujdesin e parë me sjellje dhe pastaj të përshkruajnë disa përbërës për trajtimet e fytyrës para se të prishen. Stili nuk është ndryshe nga veprat më të shkurtra didaktike të Nicander dhe Aratus.

Ars Amatoria ("Arti i Dashurisë")

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Si quis in hoc artem populo non novit amandi,

          hoc legat et lecto carmine doctus amet.[42]

Ars Amatoria është një Lehrgedicht, një poezi elegiacore didaktike në tre libra që përcakton mësimin e arteve të joshjes dhe dashurisë. Libri i parë i drejtohet burrave dhe i mëson se si t'i joshin gratë, e dyta, gjithashtu për burrat, mëson se si të mbash një dashnore. E treta trajton gratë dhe mëson teknikat e joshjes. Libri i parë hapet me një thirrje në Venus, në të cilën Ovidi krijon veten si një amoris praeceptor (1.17), një mësues i dashurisë. Ovidi përshkruan vendet ku mund të shkosh për të gjetur një dashnor, si teatri, një triumf, të cilin ai e përshkruan plotësisht, apo arena dhe mënyrat për ta marrë vajzën për të marrë vesh, duke e joshur atë fshehurazi në një banket. Zgjedhja e kohës së duhur është e rëndësishme, ashtu siç po hyn në besimin e bashkëpunëtorëve të saj.

Ovidi thekson kujdesin e trupit për të dashurin. Daljet mitologjike përfshijnë një pjesë në Përdhunimin e grave Sabine, Pasiphaë dhe Ariadne. Libri 2 thirret në Apollon dhe fillon me një tregim të historisë së Ikarusit. Ovidi këshillon njerëzit që të mos japin shumë dhurata, të mbajnë lart pamjen e tyre, të fshehin punët, të përshëndesin të dashurit e tyre dhe të mashtrojnë veten me skllevërit për të qëndruar në anën e mirë të të dashurit të tyre. Kujdesi i Venus për riprodhim është përshkruar si ndihma e Apollo-s në mbajtjen e një të dashuri; Ovidi pastaj zgjerohet në historinë e kurthit Vulcan për Venus dhe Mars. Libri përfundon me Ovidin duke i kërkuar "studentët" e tij për të përhapur famën e tij. Libri 3 hapet me një shfajësim të aftësive të grave dhe zgjidhjes së Ovidit për t'i grabitur gratë kundër mësimit të tij në dy librat e parë. Ovidi u jep grave udhëzime të hollësishme mbi pamjen duke u thënë atyre që ti shmangin zbukurimet. Ai i këshillon gratë të lexojnë poezitë elegiac, të mësojnë të luajnë lojëra, të flenë me njerëz të moshave të ndryshme, të flirtojnë dhe të përgënjeshtrojnë. Gjatë gjithë librit, Ovidi ndërhyn me shaka, duke e kritikuar veten për zhdukjen e të gjithë punimeve të tij didaktike tek burrat dhe në mënyrë mitologjike në historinë e Procris dhe Cefalus. Libri përfundon me dëshirën e tij që gratë të ndjekin këshillën e tij dhe të përhapin famën e tij duke thënë Naso magister erat, "Ovid ishte mësuesi ynë".

Remedia Amoris ("Kurë për Dashurinë")

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Kjo poezi elegiacie propozon një kurë për dashurinë që mëson Ovid në Ars Amatoria dhe u drejtohet kryesisht meshkujve. Poema kritikon vetëvrasjen si një mjet për të ikur nga dashuria dhe, duke thirrur Apollo, vazhdon të tregojë dashuruar të mos shtyj për më vonë dhe të jetë i dobët në trajtimin me dashurinë.Të dashuruarit mësohen të shmangin partnerët e tyre, të mos kryejnë magji, të shohin dashnoren e tyre të papërgatitur, të marrin dashnorë të tjerë dhe të mos jenë kurrë xhelozë. Letrat e vjetra duhet të digjen dhe familja e të dashurit të shmanget. Poema në të gjithë paraqet Ovidin si mjek dhe përdor imazhe mjekësore. Disa e kanë interpretuar këtë poemë si mbylljen e ciklit didaktik të Ovidit të poezisë dashurore dhe fundi i projektit të tij erotik të elegiacit.[43]

Metamorphoses ("Transformimet")

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Gdhendur frontispiece e Xhorxh Sandyss'1632 Londër edicioni i Ovid e Metamorphoses Englished.

Metamorfozët, vepra më ambicioze dhe e mirënjohur e Ovidit, përbëhen nga një katalog 15 librash të shkruar në hexametër daktilik rreth transformimeve në mitologjinë greke dhe romake të vendosura brenda një kuadri mitologjik të lirshëm. Fjala "metamorfozë" është me origjinë greke dhe nënkupton "transformime". Në mënyrë të përshtatshme, personazhet në këtë vepër i nënshtrohen transformimeve të ndryshme. Në një masë prej rreth 12,000 vargjeve, përmenden pothuajse 250 mite të ndryshme. Secili mit është vendosur jashtë kur të vdekurit janë shpesh të prekshëm ndaj ndikimeve të jashtme. Poema qëndron në traditën e poezisë së katalogut mitologjik dhe aetiologjik si Katalogu i Grave Hesiod, Aetia e Callimachus, Heteroeumena e Nikanderit dhe Metamorfozitë e Parthenius.

Libri i parë përshkruan formimin e botës, moshën e njeriut, përmbytjen, historinë e përdhunimit të Daphne-it nga Apollo dhe Io nga Jupiter. Libri i dytë hapet me Phaethon dhe vazhdon të përshkruajë dashurinë e Jupiterit me Callisto dhe Europa. Libri i tretë fokusohet në mitologjinë e Thebes me tregimet e Cadmus, Actaeon dhe Pentheus. Libri i katërt përqendrohet në tre çifte të dashuruar: Pyramus, Thisbe, Salmacis dhe Hermaphroditus, Perseus dhe Andromeda. Libri i pestë fokusohet në këngën e Musave, e cila përshkruan përdhunimin e Proserpinës. Libri i gjashtë është një përmbledhje e tregimeve rreth rivalitetit mes perëndive dhe njerëzve, duke filluar me Arachne dhe duke përfunduar me Philomela. Libri i shtatë fokusohet në Medea, si dhe Cephalus dhe Procris. Libri i tetë përqendrohet në fluturimin e Daedalusit, gjuetia e harengonjës së shafrit, dhe dallimi mes Bausit dhe Filemonit të devotshëm dhe Erysichthonit të lig. Libri i nëntë përqendrohet te Herakli dhe Byblisja incestuese. Libri i dhjetë përqendrohet në tregimet e dashurisë së vdekur, siç është Orfeu, i cili këndon për Hyacinthus, si dhe Pygmalion, Myrrha dhe Adonis. Libri i njëmbëdhjetë krahason martesën e Peleus dhe Thetis me dashurinë e Ceyx dhe Alcyone. Libri i dymbëdhjetë lëviz nga miti në histori duke përshkruar shfrytëzimet e Akilit, betejën e centaurëve dhe Ifigjenisë. Libri i trembëdhjetë diskuton mbi garën mbi krahët e Akilit dhe Polifemusin. Lëvizja e katërmbëdhjetë në Itali, duke përshkruar udhëtimin e Eneas, Pomona dhe Vertumnus, dhe Romulus. Libri përfundimtar hapet me një leksion filozofik nga Pitagora dhe me deifrimin e Cezarit. Fundi i poezisë lëvdon Augustin dhe shpreh bindjen e Ovidit se poema e tij i ka fituar pavdekësinë.

Në analizimin e Metamorphoses, studiuesit janë përqendruar në organizimin e trupit të tij të madh të Ovidit. Mënyrat se historitë lidhen me anë të gjeografisë, temave ose kontrasteve krijon efekte interesante dhe detyron vazhdimisht lexuesin të vlerësojë lidhjet. Ovid gjithashtu ndryshon tonin dhe materialin e tij nga zhanre letrare të ndryshme; G. B. Conte e ka quajtur poemën "një lloj galerie të këtyre zhanreve letrare të ndryshme".[44] Në këtë frymë, OvidI angazhohet kreativisht me paraardhësit e tij, duke aluduar kreativisht në spektrin e plotë të poezisë klasike. Përdorimi i Ovidit nga epike aleksandrinë, ose nga coups elegiac, tregon bashkimin e tij të stilit erotik dhe psikologjik me format tradicionale epike.

Fasti ("Festivale")

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Gjashtë libra në elegiacs mbijetojnë nga kjo poemë e dytë ambicioze që OvidI po punonte kur ai u dëbua. Të gjashtë librat mbulojnë gjysmën e parë të vitit, me secilin libër të dedikuar për një muaj të ndryshëm të kalendarit romak (janar-qershor). Projekti duket i pashembullt në literaturën romake. Duket se Ovidi planifikoi të mbulonte tërë vitin, por nuk ishte në gjendje të përfundonte për shkak të mërgimit, edhe pse ai i bëri rishikimin e pjesëve të punës në Tomis, dhe ai pretendon në Trist. 2.549-52 se puna e tij ishte ndërprerë pas gjashtë librave. Ashtu si Metamorphoses, Fasti duhej të ishte një poemë e gjatë dhe emuloi poezinë etiologjike nga shkrimtarët si Callimachus dhe, kohët e fundit, Propertius dhe libri i tij i katërt. Poema kalon nëpër kalendarin romak, duke shpjeguar origjinën dhe zakonet e festivaleve të rëndësishme romake, duke u ndarë në tregime mitike dhe duke dhënë informacione astronomike dhe bujqësore të përshtatshme për sezonin. Poezia fillimisht ishte kushtuar Augustit, por ndoshta vdekja e perandorit e detyroi Ovidin të ndryshonte përkushtimin për të nderuar Gemanicusin Ovidi përdor hetimin e drejtpërdrejtë të perëndive dhe hulumtimeve shkencore për të folur për kalendarin dhe e quan rregullisht një vates, një prift. Ai gjithashtu duket se ka theksuar traditat e pashpjegueshme e popullore të festivaleve, duke imituar poemën me një aromë popullore, plebeje, të cilën disa e kanë interpretuar si subversive ndaj legjislacionit moral të Augustanit.[45] Ndërsa kjo poemë ka qenë gjithmonë e paçmueshme për studentët e fesë dhe kulturës romake për pasurinë e materialit antikuar që ruan, kohët e fundit është parë si një nga veprat më të bukura letrare të Ovidit dhe një kontribut unik për poezinë romake elegiac.

Ibis është një poezi elegiac në 644 rreshta, ku Ovidi përdor një koleksion verbues të tregimeve mitike për të mallkuar dhe sulmuar një armik që po e dëmton atë në mërgim. Në fillim të poezisë, Ovidi pretendon se poezia e tij deri në atë pikë ishte e padëmshme, por tani ai do të përdorë aftësitë e tij për të lënduar armikun e tij. Ai përmend Ibidimin e Callimakut si frymëzimin e tij dhe i thërret të gjitha perënditë për ta bërë mallkimin e tij të efektshëm. Ovidi përdor shembullin mitik për të dënuar armikun e tij në jetën e përtejme, përmend mrekullitë e këqija që morën pjesë në lindjen e tij dhe pastaj në 300 linjat e ardhshme dëshiron që pikat e karaktereve mitologjike të bien tek armiku i tij. Poema përfundon me një lutje që perënditë e bëjnë mallkimin e tij të efektshëm.

Tristia ("Dhimbjet")

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Tristia përbëhet nga pesë libra të poezisë elegiac të përbërë nga Ovidi në ekzil në Tomis.

Libri 1 përmban 11 poema; pjesa e parë është një adresë e Ovidit në librin e tij se si duhet të veprojë kur të mbërrijë në Romë. Poema 3 përshkruan natën e tij të fundit në Romë, poezitë 2 dhe 10 udhëtimin e Ovidit në Tomis, tradhtinë e një miku, dhe 5 dhe 6 besnikërinë e miqve dhe gruas së tij. Në poezinë e fundit, Ovidi kërkon ndjesë për cilësinë dhe tonin e librit të tij, një ndjenjë e bëri jehonë gjatë mbledhjes.

Libri 2 përbëhet nga një poemë e gjatë në të cilën Ovidiu mbron veten dhe poezinë e tij, përdor precedentë për të justifikuar punën e tij dhe i lutet perandorit për falje.

Libri 3 në 14 poema fokusohet në jetën e Ovidit në Tomis. Poema e hapjes përshkruan ardhjen e librit të tij në Romë për të gjetur veprat e Ovidit të ndaluara. Poezitë 10, 12 dhe 13 fokusohen në stinët e kaluara në Tomis, 9 në origjinën e vendit, dhe 2, 3, dhe 11 shqetësimin e tij emocional dhe dëshirën për shtëpi. Poema e fundit është përsëri një falje për punën e tij.

Libri i katërt ka dhjetë poema të adresuara kryesisht tek miqtë. Poema 1 shpreh dashurinë e tij për poezinë dhe ngushëllimin që sjell; ndërsa 2 përshkruan një triumf të Tiberit. Poezitë 3-5 janë miq, 7 kërkesë për korrespondencë dhe 10 autobiografi.

Libri i fundit i Tristisë me 14 poema përqendrohet te gruaja dhe miqtë e tij. Poezitë 4, 5, 11 dhe 14 i janë drejtuar gruas së tij, 2 dhe 3 janë lutje Augustit dhe Bacchus, 4 dhe 6 janë miq, 8 për një armik. Poema 13 kërkon letra, ndërsa 1 dhe 12 kërkojnë ndjesë për lexuesit e tij për cilësinë e poezisë së tij.

Epistulae ex Ponto ("Letrat e Detit të Zi")

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

The Epistulae ex Ponto është një koleksion në katër libra të poezisë së mëtejshme nga mërgimi. Epistulat janë drejtuar secili për një mik të ndryshëm dhe përqendrohen më shumë në dëshpërim se Tristia për të siguruar rikthimin e tij nga mërgimi. Poezitë kryesisht kanë të bëjnë me kërkesat e miqve për të folur në emër të tij anëtarëve të familjes perandorake, diskutimeve të shkrimit me miqtë dhe përshkrimet e jetës në mërgim. Libri i parë ka dhjetë pjesë në të cilat Ovidi përshkruan gjendjen e shëndetit të tij (10), shpresat, kujtimet dhe dëshirat e tij për Romën (3, 6, 8) dhe nevojat e tij në mërgim (3). Libri 2 përmban kërkesa të pasionuara për Germanicus (1 dhe 5) dhe miq të ndryshëm për të folur në emër të tij në Romë, ndërsa ai e përshkruan dëshpërimin dhe jetën e tij në mërgim. Libri 3 ka nëntë poezi në të cilat Ovidi i drejtohet bashkëshortes së tij (1) dhe miqve të ndryshëm. Ai përfshin një tregim të historisë së Iphigenia në Tauris (2), një poezi kundër kritikave (9), dhe një ëndërr e Cupid (3). Libri 4, puna përfundimtare e Ovidit, në 16 poezi flet me miqtë dhe përshkruan jetën e tij si mërgim më tej. Poezitë 10 dhe 13 përshkruajnë Dimër dhe Pranverë në Tomis, poema 14 është falënderim gjysmë zemre për Tomis, 7 përshkruan gjeografinë dhe klimën e saj, dhe 4 dhe 9 janë urime për miqtë për konsullatat e tyre dhe kërkesat për ndihmë. Poema 12 i drejtohet një Tuticioni, emri i të cilit, Ovid, ankohet, nuk përshtatet në metër. Poema e fundit i është drejtuar një armiku që Ovidit i kërkon të largohet nga ai. Çifti i fundit elegiac është përkthyer: "Ku është gëzimi për të goditur çelikun tuaj në mishin tim të vdekur? / Nuk ka mbetur asnjë vend ku mund të bëj plagë të freskëta".[46]

Një humbje, e përshkruar vetë Ovidi, është botimi i parë i pesë librave të Amores, nga të cilat asgjë nuk na ka zbritur. Humbja më e madhe është tragjedia e vetme e Ovidit, Medea, nga e cila ruhen vetëm disa rreshta. Quintilian admiroi shumë punën dhe e konsideroi atë si një shembull kryesor të talentit poetik të Ovidit[47] Laktantiu citon nga një përkthim i humbur nga Ovid i Prahenomenës së Aratusit, megjithëse përkujtimi i poemës në Ovid është i pasigurtë sepse nuk përmendet kurrë në veprat e tjera të Ovidit.[48] Një linjë nga një vepër me titull Epigrammata citohet nga Priscian.[49] Edhe pse nuk ka gjasa, nëse gjashtë librat e fundit të Fastit kanë ekzistuar ndonjëherë, ato përbëjnë një humbje të madhe. Ovidi gjithashtu përmend disa poezi të rastësishme (Epithalamium,[50] dirge,[51] madje një renditje në Getic[52]) e cila nuk mbijeton. Gjithashtu e humbur është pjesa e fundit e Medicamina.

Vepra të pavërteta

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Consolatio ad Liviam ("Ngushëllim për Livian")

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Consolatio është një poezi e gjatë elegiac e ngushëllimit për gruan Livia të Augustit, me vdekjen e djalit të saj Nero Klaudi Drusus. Poema hapet duke këshilluar Livian të mos përpiqet të fshehë emocionet e saj të trishtuara dhe të krahasojë virtytin ushtarak të Drusus me vdekjen e tij. Funerali i Drususit dhe tributet e familjes perandorake përshkruhen siç janë momentet e tij të fundit dhe vajtimi i Livias mbi trupin, i cili krahasohet me zogjtë. Vajtimet e qytetit të Romës, përderisa përshëndeten në procesionin e tij të varrimit dhe përmenden zotat, dhe Marsi nga tempulli i tij e thyen lumen e Tiberit nga shuarja e pyllit nga pikëllimi.[53]

Hidhërimi shprehet për nderimet e tij të humbura ushtarake, gruan e tij dhe nënën e tij. Poeti i kërkon Livias të kërkojë ngushëllim në Tiberius. Poema përfundon me një adresë nga Drusus për Livia duke e siguruar atë nga fati i tij në Elysium. Edhe pse kjo poezi ishte e lidhur me Elegiae në Maecenatem, tani mendohet se ato janë të palidhura. Data e pjesës është e panjohur, por një datë në sundimin e Tiberit është sugjeruar për shkak të asaj rëndësinë e kësaj perandori në poemë.[53]

Halieutica ("Peshkimi")

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Halieutica është një poemë fragmentare didaktike në 134 linja hexametri të ruajtura keq dhe konsiderohet e pavërtetë. Poema fillon duke përshkruar se si çdo kafshë posedon aftësinë për të mbrojtur veten dhe se si peshku përdor arsin për të ndihmuar veten. Aftësia e qenve dhe krijesave të tokës për të mbrojtur veten është përshkruar. Poema vazhdon të rendisë vendet më të mira për peshkim dhe cilat lloje peshqish do të kapen. Megjithëse Plini Plaku përmend një Halieuticë nga Ovidi, i cili u kompozua në Tomis afër fundit të jetës së Ovidit, dijetarët modernë besojnë se Plini ishte i gabuar në atributin e tij dhe se poema nuk është e vërtetë.

Nux ("Pema e Walnutit")

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Kjo poemë e shkurtër në 91 couplets elegiacë është e lidhur me legjendën e "eshtrave të eshtrave" të Aesopit, që ishte subjekt i mosmirënjohjes njerëzore. Në një monolog duke i kërkuar djemve të mos e gëlltisin me gurë për të marrë frytet e saj, pema dallon epokën e artë që dikur ishte e frytshme me kohën e tanishme shterpë, në të cilën fryti i saj është i shqyer dhe degët e tij janë thyer. Gjatë kësaj, pema krahasohet me disa karaktere mitologjike, vlerëson paqen që perandori siguron dhe lutet për t'u shkatërruar dhe jo për të vuajtur. Poema konsiderohet e pavërtetë, sepse përfshin aluzionet e veprave të Ovidit në një mënyrë të pazakontë, edhe pse pjesa mendohet të jetë bashkëkohore me Ovidin.[54]

Somnium ("Ëndrra")

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Kjo poezi, e vendosur tradicionalisht në Amores 3.5, konsiderohet e pavërtetë. Poeti përshkruan një ëndërr për një përkthyes, duke thënë se ai e sheh ndërsa shpëtoi nga nxehtësia e mesditës një mëshqerrë e bardhë pranë një demi; kur mëshqerra u përhap nga një vargan, lë demin për një livadh me dema të tjerë. Përkthyesi interpreton ëndrrën si një alegori dashurie; demi përfaqëson poetin, mëshqerrën një vajzë dhe gjeli një grua të vjetër. Gruaja e vjetër nxit vajzën që të lërë të dashurin e saj dhe të gjejë dikë tjetër. Poema dihet se ka qarkulluar në mënyrë të pavarur dhe mungesa e angazhimit të saj me Tibullan ose Propertian elegy argumentojnë në favor të falsifikimit të saj; megjithatë, poema duket se daton në perandorinë e hershme.[55]

Ovidi tradicionalisht konsiderohet eleganti përfundimtar i dashurisë në evolucionin e zhanrit dhe një nga më të shkathtit në trajtimin e tij të konventave të zhanërve. Ashtu si poetët e tjerë kelacikë kanonikë, Ovidi merr një person në veprat e tij që thekson subjektivitetin dhe emocionin personal mbi qëllimet tradicionale militariste dhe publike, një konventë që disa dijetarë i lidhin me stabilitetin relativ të siguruar nga vendbanimi i Augustanit.[56][57] Megjithatë, ndonëse Catullus, Tibullus dhe Propertius mund të jenë frymëzuar pjesërisht nga përvoja personale, vlefshmëria e leximeve "biografike" të veprave të këtyre poetëve është një pikë serioze e grindjes dijetare.[58]

Ovidi është parë si marrja e një personi në poezinë e tij që është shumë më e ndara emocionalisht nga dashnorja e tij dhe më pak e përfshirë në hartimin e një realizmi unik emocional brenda tekstit se sa elegistët e tjerë.[59] Ky qëndrim, i shoqëruar me mungesën e dëshmisë që identifikon Korinën e Ovidit me një person real[60], ka bërë që studiuesit të konkludojnë se Corinna nuk ishte kurrë një person i vërtetë - dhe se marrëdhënia e Ovidit me të është një shpikje për projektin e tij elegiac.[61] Disa studiues kanë interpretuar edhe Corinna si një simbol metapoetik për vetë zhanrin elegiac.[62]

Ovidi është konsideruar si një elegant, shum i dashur e krijues, i cila luan me konventat tradicionale elegikane dhe përpunon temat e zhanrit;[63] Quintilian madje e quan atë elegist "sportiv". Në disa poezi, ai përdor konventat tradicionale në mënyra të reja, siç është paraklausitroni i Am. 1.6, ndërkohë që poezitë e tjera duket se nuk kanë precedentë elegik dhe duket se janë risitë e përgjithshme të Ovidit, të tilla si poema në flokët e shkatërruara të Corinna-s (Am 1,14).Ovidit tradicionalisht është parë aq më tepër seksualisht i qartë në poezinë e tij se sa elegistët e tjerë.[64]

Vetia e tij erotike mbulon një spektër të gjerë temash dhe pikpamjesh; Amores përqëndrohet në marrëdhënien e Ovidit me Corinna, dashuria për karakteret mitike është subjekt i Heroideve, dhe Ars Amatoria dhe poemat e tjera të dashurisë didaktike ofrojnë një doracak për marrëdhëniet dhe joshjen nga këndvështrimi (i tallur) "shkencor". Në trajtimin e tij, studiuesit kanë gjurmuar ndikimin e edukimit retorik në numërimin e tij, në pasojat e tij të habitshme dhe në pajisjet e tij kalimtare[65].

Disa komentues kanë vënë në dukje gjithashtu ndikimin e interesit të Ovidit në dashuri në veprat e tij të tjera, të tilla si Fasti, dhe kanë dalluar stilin e tij "elegiac" nga stili i tij "epik". Richard Heinze në famën e tij Ovids elegische Erzählung (1919) përvijoi dallimin midis stilit të Ovidit duke krahasuar versionet e Fasti dhe Metamorphoses të të njëjtave legjenda, siç është trajtimi i ngjarjes Ceres-Proserpina në të dyja poezitë. Heinze tregoi se "ndërsa në poezitë elegiaciste mbizotëron një ton sentimental dhe i butë, tregimi i heksametrit karakterizohet nga një theksim në solemnitet dhe frikë ..."[66]. Linja e tij e përgjithshme e argumentit është pranuar nga Brooks Otis, i cili ka shkruar :

Zotat janë "seriozë" në epikë, pasi ato nuk janë në smjes; fjalimet në epike janë të gjata dhe të rralla krahasuar me fjalimet e shkurtra, të shkurtra dhe të shpeshta të elegionit; shkrimtari epik fsheh veten, ndërsa elegiacja e mbush tregimin e tij me vërejtje të njohura për lexuesin ose personazhet e tij; mbi të gjitha ndoshta, narrativa epike është e vazhdueshme dhe simetrike ... ndërsa tregimi elegiac tregon një asimetri të shënuar ...[67]

Otis shkruante se në poezitë Ovidiane të dashurisë, ai «po e bënte një temë të vjetër, sesa të shpikte një të re».[68] Otis thotë se Heroidet janë më seriozë dhe, ndonëse disa prej tyre janë "krejt të ndryshme nga çdo gjë që Ovidiu kishte bërë para [...] ai po ecën gjithashtu në një rrugë shumë të mirë "për të treguar se motivi i femrave të braktisura ose të ndara nga burrat e tyre ishte një" motiv i aksioneve të poezisë helenistike dhe neoterike (shembulli klasik për ne është , sigurisht, Catullus 66). "[68]

Otis gjithashtu pohon se Phaedra dhe Medea, Dido dhe Hermione (gjithashtu të pranishëm në poemë) "janë rishikime të mençura të Euripides dhe Vergilit". Disa studiues, të tillë si Kenney dhe Clausen, e kanë krahasuar Ovidin me Virgjillin. Sipas tyre, Virgjili ishte i paqartë dhe ambivalent, ndërsa Ovidiu u përcaktua dhe, derisa Ovidiu shkroi vetëm atë që mund të shprehte, Virgili shkroi për përdorimin e gjuhës.[69]

Një figurë e 1484 nga Ovide Moralisé, edicioni i Colard Mansion.

Veprat e Ovidit janë interpretuar në mënyra të ndryshme përgjatë shekujve me qëndrime që vareshin nga konteksti shoqëror, fetar dhe letrar i kohëve të ndryshme. Dihet që nga jeta e tij, ai ishte tashmë i famshëm dhe i kritikuar. Në Remedia Amoris, Ovidi raporton kritika nga njerëzit që i konsideronin librat e tij të paturpshëm.[70] Ovidi u përgjigj me këtë kritikë si më poshtë:

Zhurma e hidhur, ia plas: emri im është tashmë i njohur mirë
do të jetë më shumë, nëse vetëm këmbët e mia do të udhëtojnë në rrugën që kanë filluar.
Por ju jeni shumë në një nxitim: nëse unë jetoj ju do të jetë më shumë se sorry:
shumë poema, në fakt, po formojnë në mendjen time.

Pasi u kritikuan, Ovidi u bë një nga poetët më të njohur dhe më të dashur romakë gjatë Mesjetës dhe Rilindjes.[71]

Shkrimtarët e Mesjetës e përdorën punën e tij si një mënyrë për të lexuar dhe shkruar për seksin dhe dhunën pa «urtësi» që u jepnin rutinë komenteve të Biblës.[72] Në Mesjetë, kompozonte voluminoz Ovide moralisé, një vepër franceze që moralizon 15 libra të Metamorfozës. Kjo punë pastaj ndikoi Chaucer. Poezia e Ovidit dha frymëzim për idenë e Rilindjes të humanizmit, dhe më konkretisht për shumë piktorë dhe shkrimtarë të Rilindjes.

Ngjashëm, Arthur Golding moralizoi përkthimin e tij të plotë të 15 librave dhe e botoi atë në 1567. Ky version ishte i njëjti version i përdorur si një shtojcë në latinishten origjinale në shkollat ​​e ciklit të epokës Tudor, që ndikonte tek autorë të tillë të Rilindjes si Christopher Marlowe dhe William Shakespeare. Shumë autorë jo-anglezë u ndikuan shumë nga veprat e Ovidit. Montaigne, për shembull, i referohet Ovidit disa herë në Essais, veçanërisht në komentet e tij mbi Edukimin e Fëmijëve kur thotë:

Shija e parë që kisha për librat më erdhi nga kënaqësia ime në fabulat e Metamorphoses of Ovid. Për rreth shtatë apo tetë vjet të moshës unë do të vidhnin larg nga çdo kënaqësi tjetër për t'i lexuar ato, përderisa kjo gjuhë ishte gjuha ime amtare, dhe ishte libri më i lehtë që njihja dhe më së miri i përshtatshëm nga përmbajtja e saj deri në moshën time të butë.[73]

Cervantes gjithashtu përdori Metamorphoses si një platformë frymëzimi për romanin e tij të mrekullueshëm Don Quixote.

Delacroix, Ovid midis Scythians, 1859. Galeria Kombëtare (Londër).

Në shekullin e 16-të, disa shkolla të jezuitëve të Portugalisë hodhën disa pasazhe nga Metamorfozët e Ovidit. Ndërsa jezuitët panë poemat e tij si kompozime elegante të denjë për tu paraqitur studentëve për qëllime edukimi, ata ndien gjithashtu se veprat e tij si një e tërë mund të korruptonin nxënësit.[74] Jezuitët morën shumë nga njohuritë e tyre të Ovidit në kolonitë portugeze. Sipas Serafim Leite (1949), proporcioni studiorum ishte në fuqi në Brazilin Kolonial gjatë shekullit të 17-të, dhe në këtë periudhë studentët brazilian lexonin vepra si Epistulae ex Ponto për të mësuar gramatikën latine.[75]

Në Spanjë, Ovidi vlerësohet dhe kritikohet nga Cervantes në Don Quixote ku ai paralajmëron kundër satrave që mund të largojnë poetët, siç ndodhi me Ovidin.[76] Në shekullin e 16-të, veprat e Ovidit u kritikuan në Angli. Kryepeshkopi i Canterbury dhe peshkopi i Londrës urdhëroi që një përkthim bashkëkohor i poezive dashurie të Ovidit të digjej publikisht në vitin 1599. Puritanët e shekullit pasues e shihnin Ovidin si paganë, pra si një ndikim imoral.[77]

John Dryden përbënte një përkthim të famshëm të Metamorphoses në shtyllat e ndaluara rimuese gjatë shekullit të 17-të, kur Ovidi u "riformua [...] në imazhin e vet, një lloj Augustanizmi duke bërë mbi një tjetër." Lëvizja romantike e Shembulli i 19-të, për dallim, e konsideroi Ovidin dhe poezitë e tij "të zymta, të shurdhëra, të tejformuar dhe të munguar në pasion të vërtetë". Romantikët mund të kenë preferuar poezinë e tij të mërgimit.

Pamja e Ovidit në mesin e skithëve, të pikturuar nga Delacroix, portretizon vitet e fundit të poetit në mërgim në Scythia dhe u pa nga Baudelaire, Gautier dhe Edgar Degas.[78] Baudelaire mori rastin për të shkruar një ese të gjatë rreth jetës së një poeti të ekziluar si Ovidi.[79] Kjo tregon se mërgimi i Ovidit kishte njëfarë ndikimi në romantizmin e shekullit të 19-të, meqë lidhjet lidhen me konceptet kryesore të tij si egërsia dhe gjeniu i keqkuptuar.[80]

Poezitë e mërgimit dikur ishin parë në mënyrë të pafavorshme në veprën e Ovidit.[81] Ata kanë gëzuar një ringjallje të interesit akademik në vitet e fundit, megjithëse mendimi kritik mbetet i ndarë në disa cilësi të poezive, si për shembull audienca e tyre e synuar dhe nëse Ovidi ishte i sinqertë në "rrëfimin e të gjitha gjërave për të cilat qëndronte përpara".[82]

Influenca e Ovidit

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Ovid imagjinuar si në Nuremberg, Yahoo, 1493.

Letrare dhe artistike

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
  • (800-810) Moduin, një poet në rrethin e gjykatës së Karlesit, adopton emrin e penë Nano.
  • (Shekulli i 12-të) Troubaturat dhe literatura mesjetare e oborrit. Në veçanti, pasazhi që përshkruan Grail Shenjtë në Conte du Graal nga Chrétien de Troyes përmban elemente nga Metamorphoses.[83]
  • (Shekulli i 13-të) The Roman de la Rose, Dante Alighieri
  • (Shekulli i 14-të) Petrarch, Geoffrey Chaucer, Juan Ruiz
  • (Shekulli i 15-të) Sandro Botticelli
  • (Shekulli i 16-të–Shekulli i 17-të) Christopher Marlowe, William Shakespeare, John Marston, Cephalus and Procris; Narcissus
  • (Shekulli i 17-të) John Milton, Gian Lorenzo Bernini, Miguel de Cervantes's Don Quixote, 1605 dhe 1615, Luis de Góngora's La Fábula de Polifemo y Galatea, 1613, Landscape me Pyramus dhe Thisbe nga Nicolas Poussin, 1651, Stormy Landscape me Philemon dhe Baucis nga Peter Paul Rubens, c. 1620, "Divine Narcissus" nga Sor Juana_Inés_de_la_Cruz c. 1689,[84]
  • (1820s)Gjatë kohës së largimit të tij në Odessa, Alexander Pushkin e krahasoi veten me Ovidin; spikatur memorably në letrën To Ovid (1821). Ovid i mërguar gjithashtu ka karakteristika në romët e tij të gjatë poemë, të vendosur në Moldavi (1824) dhe në Kantën VIII të Eugene Onegin (1825–1832).
  • (1916) Një portret i artistit të James Joycenga një artist i ri si një i ri ka një citim nga Libri 8 i Metamorphoses dhe prezanton Stephen Dedalus. Referime Ovidiane për "Daedalus" ishte në Stephen Hero, por pastaj u shndërrua në "Dedalus" në Një Portret të Artistit si Njeri i Ri dhe në Ulysses.
  • (1920) Titulli i koleksionit të dytë të poezisë nga Osip Mandelstam, Tristia (Berlin, 1922), i referohet librit të Ovidit. Mbledhja e Mandelstam ka të bëjë me vitet e tij të uritura, të dhunshme menjëherë pas Revolucionit të Tetorit.
  • (1951) Gjashtë metamorfozë pas Ovidit nga Benjamin Britten, për oboe solo, ngjall imazhe të karaktereve të Ovidit nga Metamorphoses.
  • (1960) Perëndia ishte lindur në mërgim, romani nga shkrimtari rumun Vintila Horia rreth qëndrimit të Ovidit në mërgim (romani mori Prix Goncourt në vitin 1960).
  • (1960s–2010s) Bob Dylan ka përdorur vazhdimisht formulimin, imazhet dhe temat e Ovidit.
  • (1978) Një roman i autorit australian David Malouf Një jetë imagjinare është rreth mërgimit të Ovidit në Tomis.
  • (1998) Në Pandorë, nga Anne Rice, Pandora citon Ovidin si një poet dhe autor të kohës së preferuar, duke e cituar atë me dashnoren e saj Marius de Romanus.
  • (2000) The Art of Love by Robin Brooks, një komedi, duke theksuar rolin e Ovidit si dashnor. Transmetuar më 23 maj në BBC Radio 4, me Bill Nighy dhe Anne-Marie Duff (të mos ngatërrohet me dramën e radios 2004 me të njëjtin titull në Radio 3).
  • (2004) The Art of Love nga Andrew Rissik, një dramë, pjesë e një trilogji, e cila spekulon për krimin që dërgoi Ovid në mërgim. Transmetuar më 11 prill në BBC Radio 4, me Stephen Dillane dhe Juliet Aubrey (të mos ngatërrohet me dramën 2000 të radios me të njëjtin titull në Radio 4).[85]
  • (2006) Albumi i muzikës amerikane Bob Dylan Modern Times përmban këngë me linja të huazuara nga Poezitë e Mërgimit të Ovidit, nga përkthimi i Peter Green. Këngët janë "Bluesi i Punëtorëve # 2", "Nuk është Talkin", "Levee's Gonna Break" dhe "Shpirti në Ujë".
  • (2007) Autori russ Alexander Zorich's është rreth viteve të fundit të jetës së Ovidit.
  • (2007) shfaqja "Toka e Oblivionit" nga dramaturgja ruse-amerikane Mikhail Berman-Tsikinovsky u botua në rusisht nga Vagrius Plus (Moskë). Shfaqja u bazua në hipotezën e re të autorit që zbuloi misterin e mërgimit të Ovidit tek Tomi nga Augustus.
  • (2008) "Dashuria e Ovidit", një dokumentar radio dy-orësh nga Damiano Pietropaolo, i regjistruar në vend në Romë (shtëpia e restauruar kohët e fundit e Augustit në forumin romak), Sulmona (vendlindja e Ovidit) dhe Constanta (dita moderne Tomis , në Rumani). Transmetim në Korporatën Kanadeze të Transmetimeve, CBC Radio One, 18 dhe 19 dhjetor 2008.
  • (2012) The House Of Rumour, një roman nga autori britanik Jake Arnott, hapet me një pasazh nga Metamorphoses 12.39-63, dhe autori merret me parashikimin e Ovidit të internetit në atë pasazh.
  • (2013)Një pjesë tjetër letrare nga Mikhail Berman-Tsikinovsky u botua nga Aspekt Publishing (Boston) në gjuhën ruse dhe angleze nën titullin "Për Ovidit, 2000vjeçar më vonë, (Një rrëfim rrugësh). Ishte përshkrim i lë pa frymë i vizitave të autorit të vendeve të Ovidit e lindjes dhe vdekjes së tij.
  • (2015)Në The Walking Dead Sesona 5, episodi 5 ("Tani"), Deanna fillon të bëjë një plan afatgjatë për ta bërë komunitetin e saj të rrethuar të qëndrueshëm dhe shkruan në projektin e saj një frazë latine të atribuar Ovidit: "Dolor hic tibi proderit olim".[86] Fraza është një ekstrakt nga fjala më e gjatë, "Perfer et obdura, dolor hic tibi proderit olim" (përkthimi në anglisht: Ji i durueshëm dhe i vështirë, një ditë kjo dhimbje do të jetë e dobishme për ju ").[87]

Dante dy herë e përmend atë në:

  • De vulgari eloquentia, së bashku me Lucan, Virgil, dhe Statius si një nga katër regulati poetae (ii, iv, 7)
  • Inferno si renditje së bashku Homer, Horace, Lucan, dhe Virgil (Inferno, IV,88).

Përshtatjet dhe përkthimet e veprave të Ovidit

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Metamorphoses, 1643
  • (1609) Urtësia e të Parëve, një retelling dhe interpretimin e Ovidian vesh përrallave nga Francis Bacon
  • (1767) Apollo et Hyacinthus, një fillim opera nga Wolfgang Amadeus Mozart
  • (1938) Daphne, një opera nga Richard Strauss
  • (1949) Orphée, një film nga Jean Cocteau, retelling e Orpheus mit nga Metamorphoses
  • (1978) Ovid e Metamorphoses (Përkthimi në Vargun e Zbrazët), nga Brookes Më shumë
  • (1978) Ovid e Metamorphoses në të Kulturës Evropiane (Komenti), me Wilmon Brewer
  • (1991) E Fundit të Botës nga Christoph Ransmayr
  • (1997) Polaroid Tregime nga Naomi Iizuka, një retelling e Metamorphoses, me urchins dhe narkomanë ashtu si perënditë.
  • (1994) Pas Ovid: Re Metamorphoses redaktuar nga Michael Hofmann dhe James Lasdun është një antologji e bashkëkohore të poezisë vizionimit Ovid e Metamorphoses
  • (1997) Tregime nga Ovid nga Ted Hughes është një moderne poetike e përkthimit të njëzet e katër fragmente nga Metamorphoses
  • (2000) Ovid Metamorphosed redaktuar nga Phil Terry, një histori të shkurtër të mbledhjes retelling disa të Ovid e vesh përrallave.
  • (2002) Një adaptim i Metamorphoses të njëjtin emër nga Maria Zimmerman është kryer në Rreth në Sheshin e Teatrit[88]
  • (2006) Patricia Barbers'këngë ciklit, Mythologies
  • (2008) Tristes Pontiques, të përkthyera nga gjuha latine nga Marie Darrieussecq
  • (2011), Një fazë përshtatjeje të Metamorphoses nga Peter Bramley, të drejtë Ovid e Metamorphoses është kryer nga Pantallona në Zjarr, të paraqitura nga Carol Tambor Teatrore Fondacioni në Pleshti Teatrit në Nju Jork dhe vizitoi Mbretërinë e Bashkuar
  • (2012) "Këngën e Phaethon", një post-rock/musique konkrete këngë e shkruar dhe bërë nga Ian Crause (ish-udhëheqës i Disko Inferno) në greqisht epike stil, bazuar në një Metamorphoses përrallë (siç është treguar në Hughes' Tregime nga Ovid) dhe duke tërhequr paralele mes mitologjisë dhe çështjet aktuale.
  1. ^ Sognomen Naso do të thotë "ai me hundë" (dmth. "Hunde e madhe"). Ovid zakonisht i referohet vetes me pseudonimin e tij në poezinë e tij, sepse emri latin Ovidius nuk përshtatet me njehsimin elegiac.
  2. ^ Quint. Inst. 10.1.93
  3. ^ Fergus Millar, "Ovid and the Domus Augusta: Rome Seen from Tomoi," Journal of Roman Studies 83 (1993), p. 6.
  4. ^ Seneca, Cont. 2.2.8 and 9.5.17
  5. ^ Trist. 1.2.77
  6. ^ Trist. 4.10.33–4
  7. ^ Trist. 2.93ff.; Ex P. 5.23ff.
  8. ^ Fast. 4.383–4
  9. ^ Trist. 4.10.21
  10. ^ Trist. 4.10.57–8
  11. ^ Hornblower, Simon; Spawforth, Antony; Eidinow, Esther (2014). The Oxford Companion to Classical Civilization. Oxford University Press. p. 562. ISBN 978-0-19-870677-9.
  12. ^ Brill's New Pauly: Encyclopaedia of the Ancient Worlds.v. Ovid
  13. ^ Tabela më e fundit që përshkruan datën e veprave të Ovidit është në Knox. P. "Një jetë poetësh" në një shoqërues të Ovidit ed. Peter Knox (Oxford, 2009) pp.xvii-xviii
  14. ^ a b Trist. 4.10.53–4
  15. ^ Hornblower, Simon; Antony Spawforth (1996). Oxford Classical Dictionary. Oxford University Press. p. 1085.
  16. ^ See Trist. II, 131–132
  17. ^ Ovid, Tristia 2.207
  18. ^ Ovid, Epistulae ex Ponto 2.9.72
  19. ^ Ovid, Epistulae ex Ponto 3.3.72
  20. ^ Norwood, Frances, "The Riddle of Ovid's Relegatio",Classical Philology (1963) p. 158
  21. ^ José González Vázquez (trans.), Ov. Tristes e Pónticas(Editorial Gredos, Madrid, 1992), p.10 and Rafael Herrera Montero (trans.), Ov. Tristes; Cartas del Ponto (Alianza Editorial, Madrid, 2002). The scholars also add that it was no more indecent than many publications by Propertius,Tibullus and Horace that circulated freely in that time.
  22. ^ Dy linjat e para të Tristisë tregojnë mjerimin e tij: Parve - nec invideo - sine me, liber, ibis në urbem; nuk e di, se çfarë domino nuk është i ri! "Libër i vogël - sepse unë nuk e përgjërohem - shkoj në qytet pa mua, keq për mua, sepse zotit tënd nuk lejohet të shkojë me ty!"
  23. ^ J. C. Thibault, The Mystery of Ovid's Exile (Berkeley-L. A. 1964), p.20–32.
  24. ^ Rreth 33 përmend, sipas Thibault (Misteri, f.27-31).
  25. ^ A. W. J. Holleman, "Ovid's exile", Liverpool Classical Monthly 10.3 (1985), p. 48. H. Hofmann, "The unreality of Ovid's Tomitan exile once again", Liverpool Classical Monthly 12.2 (1987), p. 23.
  26. ^ A. D. F. Brown, "The unreality of Ovid's Tomitan exile",Liverpool Classical Monthly 10.2 (1985), p. 18–22.
  27. ^ Cf. the summary provided by A. Alvar Ezquerra, Exilio y elegía latina entre la Antigüedad y el Renacimiento (Huelva, 1997), p. 23–24
  28. ^ Naturalis Historia, 32.152: "His adiciemus ab Ovidio posita animalia, quae apud neminem alium reperiuntur, sed fortassis in Ponto nascentia, ubi id volumen supremis suis temporibus inchoavit".
  29. ^ Silvae, 1.2, 254–255: "nec tristis in ipsis Naso Tomis".
  30. ^ Short references in Jerome (Chronicon, 2033, an. Tiberii 4, an. Dom. 17: "Ovidius poeta in exilio diem obiit et iuxta oppidum Tomos sepelitur") and in Epitome de Caesaribus(I, 24: "Nam [Augustus] poetam Ovidium, qui et Naso, pro eo, quod tres libellos amatoriae artis conscripsit, exilio damnavit").
  31. ^ A. D. F. Brown, "The unreality of Ovid's Tomitan exile",Liverpool Classical Monthly 10.2 (1985), p. 20–21.
  32. ^ J. M. Claassen, "Error and the imperial household: an angry god and the exiled Ovid's fate", Acta classica: proceedings of the Classical Association of South Africa30 (1987), p. 31–47.
  33. ^ Megjithëse disa autorë si Martin (Kryeministri Martin, "Apropos de l'exil d'Ovide ... et de la succession d'Auguste", Latomus 45 (1986), f. 609-11.) Dhe Porte (D. Porte, "Un episodi satirique des Fastes et l'exil d'Ovide", Latomus 43 (1984), f. 284-306) zbuloi në një pasazh të Fasti (2.371-80) një sjellje Ovidiane në kundërshtim me dëshirat e Augustus për suksesin e tij, shumica e studiuesve bien dakord që kjo punë është dëshmia më e qartë e mbështetjes së idealeve Augustan nga Ovid (E. Fantham, Ovid: Fasti Book IV (Cambridge 1998), f.42)
  34. ^ Henley, Jon (16 Dhjetor 2017). "Ovid's exile to the remotest margins of the Roman empire revoked". The Guardian.
  35. ^ Smith, R. Scott (2014-03-15). Ancient Rome: An Anthology of Sources. Hackett Publishing.ISBN 1624661165.
  36. ^ Green, Steven J. (2004-01-01). Ovid, Fasti 1: A Commentary. BRILL. p. 22. ISBN 9004139850.
  37. ^ Knox, P. Ovid's Heroides: Select Epistles (Cambridge, 1995) pp.14ff.
  38. ^ Knox, P. pp.12–13
  39. ^ Knox, P. pp.18ff.
  40. ^ Athanassaki, Lucia (1992). "Triumfi i dashurisë së Ovidit në Amores1, 2". Materiali e discussioni per l'analisi dei testi classici. No. 28: 125–141.JSTOR 40236002.
  41. ^ Conte, G. p. 343
  42. ^ Libri 1 Vargu 1, 2: "Nëse nuk e njihni artin e dashurisë, lexoni librin tim dhe do të jeni 'doktor' i dashurisë në të ardhmen".
  43. ^ Conte, G. Latin Literature a History trans. J. Solodow (Baltimore, 1994) pg.346
  44. ^ Conte, G. pg.352
  45. ^ Herbert-Brown, G. "Fasti: Poeti, Princi dhe Plebs" në Knox, P. (2009) f. 123ff.
  46. ^ PoetryInTranslation.com, një përkthim i të gjithë poezive të mërgimit të Ovidit mund të gjendet këtu nga A. S. Kline, 2003, një përkthim i të gjithë poezive të mërgimit të Ovidit mund të gjendet këtu nga A. S. Kline, 2003
  47. ^ Quint. Inst. 10.1.98. Cfr. Tacitus, Dial. Orat. 12.
  48. ^ Lact. Div. Inst. 2.5.24. Another quotation by Probusad Verg. Georg. 1, 138
  49. ^ Inst. gramm. 5, 13, Gramm. Lat. 2, 149, 13 Keil.
  50. ^ Ex P. 1.2.131
  51. ^ Ex P. 1.7.30
  52. ^ Ex P. 4.13.19>
  53. ^ a b Knox, P. "Punët e humbura dhe të pavërteta" në Knox, P. (2009) fq. 214
  54. ^ Knox, P. "Lost" in Knox, P. (2009) pg. 212–213
  55. ^ Knox, P. "Lost" in Knox, P. (2009) pp. 210–211
  56. ^ Ettore Bignone, Historia de la literatura latina (Buenos Aires: Losada, 1952), p.309.
  57. ^ A. Guillemin, "L’élement humain dans l’élégie latine". In:Revue des études Latines (Paris: Les Belles Lettres, 1940), p. 288.
  58. ^ In fact, it is generally accepted in most modern classical scholarship on elegy that the poems have little connection to autobiography or external reality. See Wycke, M. "Written Women:Propertius' Scripta Puella" in JRS 1987 and Davis, J. Fictus Adulter: Poet as Auctor in the Amores(Amsterdam, 1989) and Booth, J. "The Amores: Ovid Making Love" in A Companion to Ovid (Oxford, 2009) pp.70ff.
  59. ^ Booth, J. pg.66–68. She explains: "The text of the Amores hints at the narrator's lack of interest in depicting unique and personal emotion." pg.67
  60. ^ Apuleius Apology 10 provides the real names for every elegist's mistress except Ovid's.
  61. ^ Barsby, J. Ovid Amores 1 (Oxford, 1973) pp.16ff.
  62. ^ Keith, A. "Corpus Eroticum: Elegiac Poetics and Elegiac Puellae in Ovid's 'Amores'" in Classical World (1994) 27–40.
  63. ^ Barsby, pg.17.
  64. ^ Booth, J. pg.65
  65. ^ Jean Bayet, Literatura latina (Barcelona: Ariel, 1985), p.278 and Barsby, pg.23ff.
  66. ^ Quoted by Theodore F. Brunner, "Deinon vs. eleeinon: Heinze Revisited" In: The American Journal of Philology, Vol. 92, No. 2 (Apr., 1971), pp. 275–284.
  67. ^ Brooks Otis, Ovid as an epic poet (CUP Archive, 1970), p.24. ISBN 0-521-07615-3, ISBN 978-0-521-07615-9
  68. ^ a b Brooks Otis, Ovid as an epic poet, p.264.
  69. ^ KENNEY, E. J. y CLAUSEN, W. V. História de la literatura clásica (Cambridge University), vol. II. Literatura Latina. Madrid: Gredos, w/d, p.502.
  70. ^ Ov. Rem. VI, 6.
  71. ^ See chapters II and IV in P. Gatti, Ovid in Antike und Mittelalter. Geschichte der philologischen Rezeption, Stuttgart 2014, ISBN 978-3-515-10375-6; Peter Green (trad.), The poems of exile: Tristia and the Black Sea letters (University of California Press, 2005), p.xiii. ISBN 0-520-24260-2, ISBN 978-0-520-24260-9
  72. ^ Robert Levine, "Exploiting Ovid: Medieval Allegorizations of the Metamorphoses," Medioevo Romanzo XIV (1989), pp. 197–213.
  73. ^ Michel de Montaigne, The complete essays of Montaigne (translated by Donald M. Frame), Stanford University Press 1958, p.130. ISBN 0-8047-0486-4 ISBN 978-0-8047-0486-1
  74. ^ Agostinho de Jesus Domingues, Os Clássicos Latinos nas Antologias Escolares dos Jesuítas nos Primeiros Ciclos de Estudos Pré-Elementares No Século XVI em Portugal (Faculdade de Letras daUniversidade do Porto, 2002), Porto, p.16–17.
  75. ^ Serafim da Silva Leite, História da Companhia de Jesus no Brasil. Rio de Janeiro, Instituto Nacional do Livro, 1949, pp. 151–2 – Tomo VII.
  76. ^ Frederick A. De Armas, Ovid in the Age of Cervantes (Toronto: University of Toronto Press, 2010), pp. 11–12.
  77. ^ Ovid's Metamorphoses, Alan H. F. Griffin, Greece & Rome, Second Series, Vol. 24, No. 1 (Apr., 1977), pp. 57–70. Cambridge University Press.
  78. ^ "Recent Acquisitions, A Selection: 2007–2008," in The Metropolitan Museum of Art Bulletin, v. 66, no. 2 (Fall, 2008).
  79. ^ Timothy Bell Raser, The simplest of signs: Victor Hugo and the language of images in France, 1850–1950 (University of Delaware Press, 2004), p.127. ISBN 0-87413-867-1, ISBN 978-0-87413-867-2
  80. ^ Matt Cartmill, A View to a Death in the Morning: Hunting and Nature Through History, Harvard University Press, 1996, p.118–19. ISBN 0-674-93736-8
  81. ^ Ovid (2005). The Poems of Exile: Tristia and the Black Sea Letters. Translated by Green, Peter. University of California Press. p. xxxvi.ISBN 0520931378.
  82. ^ Claassen, Jo-Marie (2013). Ovid Revisited: The Poet in Exile. A&C Black. p. 2. ISBN 1472521439.
  83. ^ Peron, Goulven. L'influence des Metamorphoses d'Ovide sur la visite de Perceval au chateau du Roi Pecheur, Journal of the International Arthurian Society, Vol. 4, Issue 1, 2016, p. 113-134.
  84. ^ Tavard, George H. Juana Ines de la Cruz and the Theology of Beauty: The First Mexican theology, University of Notre Dame Press, Notre Dame, IN, 1991, pp/104-105
  85. ^ Reynolds, Gillian (13 prill 2004). "Tune in, and turn back the clock". The Daily Telegraph. London. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  86. ^ Ovid. "ELEGY XI: WEARY AT LENGTH OF HIS MISTRESS' INFIDELITIES, HE SWEARS THAT HE WILL LOVE HER NO LONGER". Sacred Texts. Marrë më 14 nëntor 2015. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  87. ^ Faherty, Allanah Faherty (9 nëntor 2015). "5 Things You Might Have Missed in The Walking Dead 'Now'". MoviePilot. Arkivuar nga origjinali më 17 nëntor 2015. Marrë më 16 shkurt 2018. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  88. ^ TalkinBroadway.com, Review: Metamorphoses
  • McKeown, J. (ed), Ovid: Amores. Teksti, Prolegomena dhe Komente në katër vëllime, Vol. I–III (Liverpool, 1987-1998) (ARCA, 20, 22, 36).
  • Ryan, M. B.; Perkins, C. A. (ed.), Ovid e Amores e një Libri, Një: Një Koment (Norman: Universiteti i Oklahoma Press, 2011) (Oklahoma Seri në Klasike të Kulturës, 41).
  • Tarrant, R. J. (ed.), P. Ovidi Nasonis Metamorphoses (Oxford: OUP, 2004) (Oxford Klasike Tekste).
  • Anderson, W. S., Ovid e Metamorphoses, Libra 1-5 (Norman: Universiteti i Oklahoma Press, 1996).
  • Anderson, W. S., Ovid e Metamorphoses, Libra 6-10 (Norman: Universiteti i Oklahoma Shtyp, 1972).
  • Kenney, E. J. (ed.), P. Ovidi Nasonis Amores, Medicamina Faciei Femineae, Ars Amatoria, Remedia Amoris (Oxford: OUP, 19942) (Oxford Klasike Tekste).
  • Ramirez de Verger, A. (ed.), Ovidius, Carmina Amatoria. Amores. Medicamina faciei femineae. Ars amatoria. Remedia amoris. (München & Leipzig: Saur, 20062) (Bibliotheca Teubneriana).
  • Dörrie, H. (ed.), Epistulae Heroidum / P. Ovidius Naso (Berlin & New York: de Gruyter, 1971) (Texte und Kommentare ; Bd. 6).
  • Fornaro, P. (ed.), Publio Ovidio Nasone, Heroides (Alessandria: Edizioni del'Orso, 1999)
  • Alton, E. H.; Wormell, D. E. W.; Courtney, E. (eds.), P. Ovidi Nasonis Fastorum libri seksi (Stuttgart & Leipzig: Teubner, 19974) (Bibliotheca Teubneriana).
  • Goold, G. P., et alii (eds.), Ovid, Heroides, Amores; Artin e Dashurisë, Kozmetikë, Mjetet juridike për Dashuri, Ibis, Arre-pemë, Peshkimit në Det, Ngushëllim; Metamorphoses; Fasti; Tristia, Ex Ponto, Vol. I-VI, (Cambridge, Massachusetts/Londër: HUP, 1977-1989, rishikuar ed.) (Loeb Klasike Bibliotekë)
  • Salla, J. B. (ed.), P. Ovidi Nasonis Tristia (Stuttgart & Leipzig: Teubner 1995) (Bibliotheca Teubneriana).
  • Richmond, J. A. (ed.), P. Ovidi Nasonis Ex Ponto libri quattuor (Stuttgart & Leipzig: Teubner 1990) (Bibliotheca Teubneriana).

Për lexim të mëtejshëm

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
  • William Turpin (2016). Ovid, Amores (Book 1). Open Book Publishers. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!) A free textbook for download.
  • Brewer, Wilmon, Ovid's Metamorphoses in European Culture (Commentary), Marshall Jones Company, Francestown, NH, Revised Edition 1978
  • More, Brookes, Ovid's Metamorphoses (Translation in Blank Verse), Marshall Jones Company, Francestown, NH, Revised Edition 1978
  • Ovid Renewed: Ovidian Influences on Literature and Art from the Middle Ages to the Twentieth Century. Ed. Charles Martindale. Cambridge, 1988.
  • Richard A. Dwyer "Ovid in the Middle Ages" in Dictionary of the Middle Ages, 1989, pp. 312–14
  • Federica Bessone. P. Ovidii Nasonis Heroidum Epistula XII: Medea Iasoni. Florence: Felice Le Monnier, 1997. Pp. 324.
  • Theodor Heinze. P. Ovidius Naso. Der XII. Heroidenbrief: Medea an Jason. Mit einer Beilage: Die Fragmente der Tragödie Medea. Einleitung, Text & Kommentar. Mnemosyne Supplement 170 Leiden: Brill Publishers, 1997. Pp. xi + 288.
  • R. A. Smith. Poetic Allusion and Poetic Embrace in Ovid and Virgil. Ann Arbor; The University of Michigan Press, 1997. Pp.ix+ 226.
  • Michael Simpson, The Metamorphoses of Ovid. Amherst: University of Massachusetts Press, 2001. Pp. 498.
  • Philip Hardie (ed.), The Cambridge Companion to Ovid. Cambridge: Cambridge University Press, 2002. Pp. xvi, 408.
  • Ovid's Fasti: Historical Readings at its Bimillennium. Edited by Geraldine Herbert-Brown. Oxford, OUP, 2002, 327 pp.
  • Susanne Gippert, Joseph Addison's Ovid: An Adaptation of the Metamorphoses in the Augustan Age of English Literature. Die Antike und ihr Weiterleben, Band 5. Remscheid: Gardez! Verlag, 2003. Pp. 304.
  • Heather van Tress, Poetic Memory. Allusion in the Poetry of Callimachus and the Metamorphoses of Ovid. Mnemosyne, Supplementa 258. Leiden: Brill Publishers, 2004. Pp. ix, 215.
  • Ziolkowski, Theodore, Ovid and the Moderns. Ithaca: Cornell University Press, 2005. Pp. 262.
  • Desmond, Marilynn, Ovid's Art and the Wife of Bath: The Ethics of Erotic Violence. Ithaca: Cornell University Press, 2006. Pp. 232.
  • Rimell, Victoria, Ovid's Lovers: Desire, Difference, and the Poetic Imagination. Cambridge: Cambridge University Press, 2006. Pp. 235.
  • Pugh, Syrithe, Spenser and Ovid. Burlington: Ashgate, 2005. Pp. 302.
  • Montuschi, Claudia, Il tempo in Ovidio. Funzioni, meccanismi, strutture. Accademia la colombaria studi, 226. Firenze: Leo S. Olschki, 2005. Pp. 463.
  • Pasco-Pranger, Molly, Founding the Year: Ovid's Fasti and the Poetics of the Roman Calendar. Mnemosyne Suppl., 276. Leiden: Brill Publishers, 2006. Pp. 326.
  • Martin Amann, Komik in den Tristien Ovids. (Schweizerische Beiträge zur Altertumswissenschaft, 31). Basel: Schwabe Verlag, 2006. Pp. 296.
  • P. J. Davis, Ovid & Augustus: A political reading of Ovid's erotic poems. London: Duckworth, 2006. Pp. 183.
  • Lee Fratantuono, Madness Transformed: A Reading of Ovid's Metamorphoses. Lanham, Maryland: Lexington Books, 2011.
  • Peter E. Knox (ed.), Oxford Readings in Ovid. Oxford: Oxford University Press, 2006. Pp. 541.
  • Andreas N. Michalopoulos, Ovid Heroides 16 and 17. Introduction, text and commentary. (ARCA: Classical and Medieval Texts, Papers and Monographs, 47). Cambridge: Francis Cairns, 2006. Pp. x, 409.
  • R. Gibson, S. Green, S. Sharrock, The Art of Love: Bimillennial Essays on Ovid's Ars Amatoria and Remedia Amoris. Oxford: Oxford University Press, 2006. Pp. 375.
  • Johnson, Patricia J. Ovid before Exile: Art and Punishment in the Metamorphoses. (Wisconsin Studies in Classics). Madison, WI: The University of Wisconsin Press, 2008. Pp. x, 184.

Lidhje të jashtme

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]