İçeriğe atla

Tifo

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Bu madde tifo hastalığı hakkındadır. İlişkisiz bir hastalık olan tifüs ile karıştırılmamalıdır.

Tifo
Salmonella (kırmızı hücreler) türü bakteriler insan dokusu kültürüne saldırırken.
UzmanlıkEnfeksiyon hastalıkları Bunu Vikiveri'de düzenleyin

Tifo ya da Karahumma, kirli içme suları ve pis yiyeceklerle bulaşan bakteriyel bir hastalıktır. Hastalık etkeni Salmonella typhi[1] adlı bir bakteridir. Bu bakteri vücuda girdikten 7-15 gün sonra hastalık ortaya çıkar. Bu bakteri, tifolu hastaların dışkılarında, idrarlarında, kanlarında, tükürüklerinde veya vücutlarında görülen deri döküntülerinde bulunur. Genellikle salgın şeklinde ve yaz-sonbahar aylarında görülür. Dünyada her yıl 21 milyon civarında tifo vakası ortaya çıkarken, bu vakaların 200.000 kadarı ölümle sonuçlanmaktadır.[2] Tifo göz ve kulak sinirlerini, kalbi, beyni, böbrekleri, akciğerleri ve karaciğeri etkiler.

Etkeni Salmonella paratyphi A, B ve C suşları olan ve tifodan daha hafif seyreden enfeksiyon hastalığı.[3]

  • Hastalığın ilk günlerinde yorgunluk ve baş ağrıları
  • Birkaç gün sonra ateşin yavaş yavaş yükselmesi
  • İştahsızlık
  • Burun kanaması
  • Bronşit
  • Mide ve bağırsak bozuklukları ile birlikte ishal
  • Birkaç gün sonra ateşin de biraz daha artmasını takiben göğüste, karında ve sırtta pire ısırığına benzeyen kırmızı lekelerin belirmesi
  • Tansiyonun düşmesi, nabzın yavaşlaması
  • Hastalığın üçüncü haftasında karnın gerginleşip şişmesi
  • Bademciklerin iltihaplanması
  • Kilo kaybı
  • Üçüncü haftanın sonlarından itibaren, ateş düşmeye ve diğer belirtiler kaybolmaya başlar.

KOMPLİKASYONLAR: ▪︎Kalp kası iltihabı (miyokardit) ▪︎Kalp kapakçıklarının iltihaplanması (endokardit) ▪︎Kalp zarlarının iltihabı (perikardit) ▪︎Zatürre ▪︎Pankreas iltihabı (pankreatit) ▪︎Böbrek veya mesane enfeksiyonları ▪︎Beyni ve omuriliği çevreleyen zarların ve sıvıların iltihabı (menenjit) ▪︎Deliryum, halüsinasyonlar ve paranoid psikoz gibi psikiyatrik sorunlar ▪︎Bağırsak kanaması ▪︎Bağırsak delinmesi

  • İçme ve kullanma sularının kontrolü
  • Besin hijyeni
  • Lağım ve kanalizasyon tesislerinin hijyen şartlarına uygun duruma getirilmesi
  • Tifo aşısı: Kesin koruyucu değildir. Ölü tifo aşısı % 51-67 oranında koruyuculuk sağlar. Canlı atenüe oral aşı ise yakın oranlarda koruyuculuğa sahiptir ve yan etkileri daha azdır.
  • Kanatlı tüketiminde duyarlılık ve hijyenik seçimler

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ http://www.cdc.gov/nczved/divisions/dfbmd/diseases/typhoid_fever/ 1 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 05.02.2012 tarihinde erişildi
  2. ^ Manyombe, Martin Luther Mann; Mbang, Joseph; Lubuma, Jean; Tsanou, Berge (2019). "Global Dynamics Of A Vaccinatıon Model Forinfectıous Diseases Wıth Asymptomatic Carriers" (PDF). Mathematical Biosciences and Engineering. 13 (4). s. 815. 26 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 27 Mart 2020. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 24 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2020. 
4.https://www.medicalpark.com.tr/tifo-hastaligi/hg-2039
Sınıflandırma
Dış kaynaklar