Leonardo da Vinci

Leonardo di ser Pjero da Vinči (it. Leonardo di ser Pjero da Vinci; 15 aprel, 1452 – 2 maj, 1519) — Avropə Intiboh dovri ensiklopedik alim, rijazijjatəkə, muhəndis, kəšfkardəkəs, rəssam, hejkələkə, memar, musigivon gyləjən nyvyštəkəse. Cy Italijə İntibahi rəmz hisob bə "Universal Odəm" (ing. Homo Universale) tipi ən məšhurə numajəndəj.

Əv Messer Pjero nom bəǧanun məsləhətəkə de Katrina nominə sojə dijovyžə kinə nigahiku bə kəno əǧyl byə, cy Italijə Florensijə šəhərədə bə dynjo omə. Cy nyvyšte elmi sirron Verokkija nominə alimiku umutedə cəǧyn Vinci kamə vaxtədə ym sahədə yštə məllimiku ve zyndə. Yštə umri syftə soronədə cy Florensijə kali sarajonədə žimon kardedə əjo ve kəšfon kardedə. Hic ki əcəj ym kəšfon dərəsedəni. Əv 1516 inə sorədə cy Fyrəngyston kral Franciskaku dəvət səjdə cəǧyn əv bə Fyrəngyston kuc kardedə det bə marde əjo žimon kardedə.

Bənə "İntibahi inson"-i prototip həmməkəsi cok zynəda Vinci bə elmi əcəj həvəs de istedadi əj cy intibah devri əsos alimonədə gyləj kardedə. Əj cy həmmə devron ən cokə rəssam hisob kardedən. Cy da Vincinin rəsm əsəronədə ən məšhuron təkrarnybə cy Mona Liza portret de Oxonnə Šəm əsəre. Y gylə cy Mikelanželo "Cy Odəmi Ofajə be" əsər ym əsəron bərobər gəte bəbe. Cy da Vinci kəšə "Vitruvian İnson" əsərən ym əsəron oxšəš dojdə.

Ve həjf det bə ymrúžna ruži əcəj 15 rəsm omə rəsə. Ym 15 gylə əsər rəsmi ro əvəzi nybə dəgərinə əsəronin. Ym əsəron ve laziminə elmi mənbən.

Bənə muhəndisi əv ə devr insonon dərəse ni bəzyne, sasoron bəpeštə dynjo əj dəbərəse kəšfon kardəše. Əcəj vertoljot, tank, konsentrə bə cy həjši enerži, kalkuljator, dypardinə kulos myrrəkkəb texnologijon de XVI sasorədə konsepjakarde cy Bandon Tektonika həggədə votə fikron əcəj ve jolə dahi be nušon kardedə. Ym konsepsija veni əcəj devrədə odəmon dərsešon zynə ni.

Da Vinci anatomija, mühəndisəti, optika de hidrodinamika elmonən mukəmməl zynəše ve jolə kəšfon kardəše. Kali alimon votedən ki əcəj inə mysylmom Ozarbojžonyž byə. Ym məlumati cy Ozərbojčoni səfirəti cy Kanada. "National Library and Archives" pevylo kardəše. De da Vinci tədgigati məšǧu lbə tədgigatəkə Louis Buff Parry muhazirədə ve laziminə faktyš oško kardəše. Əv votəše cy rəssami angyštə rizon səpe bərdə bə tədgigatonədə əcəj inə bə Italijə bənə kokardəkəsi bardə be oško bə.

Cy da Vincinininə "Katerina" nominə sojə dij žen bə. Ym nom bə vaxti cy Asjaku vardə bə Konstantinopolədə (ysətnə Istanbul) bənə kokardəkəsi həvatə bə ženon noə umumi nom byə. Əcəj pyə notariusədə ko kardəše. Əcəvon hic gylə kəxyvand bə nin. Ysə tədgigatəkon əcəj inə həvate koǧəzi axtər kardedən. De ym koǧəzi əcəj inə azərbajčanyž bə ja ne əj pijədo kaj bəbe. Parrj yštə muhazirədə "Leonardo Da Vinci de əcəj inə "Katerina Həšipemə syrron" nominə ve laziminə məlumaton doaše.

Ǧejd bykamon cy da Vinci tədgigton dəvom kardedən.