Леонардо да Винҹи

Леонардо ди сер Пжеро да Винčи (ит. Леонардо ди сер Пжеро да Винҹи; 15 апрел, 1452 – 2 маж, 1519) — Авропә Ынтибоһ доври енсиклопедик алим, рижазижжатәкә, муһәндис, кәšфкардәкәс, рәссам, һежкәләкә, мемар, мусиgивон gјләжән нјвјšтәкәсе. Ҹј Ыталижә Интибаһи рәмз һисоб бә "Универсал Одәм" (инg. Һомо Универсале) типи ән мәšһурә нумажәндәж.

Әв Мессер Пжеро ном бәǧанун мәсләһәтәкә де Катрина номинә сожә дижовјžә кинә ниgаһику бә кәно әǧјл бјә, ҹј Ыталижә Флоренсижә šәһәрәдә бә дјнжо омә. Ҹј нјвјšте елми сиррон Вероккижа номинә алимику умутедә ҹәǧјн Винҹи камә вахтәдә јм саһәдә јšтә мәллимику ве зјндә. Јšтә умри сјфтә соронәдә ҹј Флоренсижә кали саражонәдә žимон кардедә әжо ве кәšфон кардедә. Һиҹ ки әҹәж јм кәšфон дәрәседәни. Әв 1516 инә сорәдә ҹј Фјрәнgјстон крал Франҹискаку дәвәт сәждә ҹәǧјн әв бә Фјрәнgјстон куҹ кардедә дет бә марде әжо žимон кардедә.

Бәнә "Интибаһи инсон"-и прототип һәммәкәси ҹок зјнәда Винҹи бә елми әҹәж һәвәс де истедади әж ҹј интибаһ деври әсос алимонәдә gјләж кардедә. Әж ҹј һәммә деврон ән ҹокә рәссам һисоб кардедән. Ҹј да Винҹинин рәсм әсәронәдә ән мәšһурон тәкрарнјбә ҹј Мона Лиза портрет де Охоннә Šәм әсәре. Ј gјлә ҹј Микеланžело "Ҹј Одәми Офажә бе" әсәр јм әсәрон бәробәр gәте бәбе. Ҹј да Винҹи кәšә "Витрувиан Инсон" әсәрән јм әсәрон охšәš дождә.

Ве һәжф дет бә јмрúžна руžи әҹәж 15 рәсм омә рәсә. Јм 15 gјлә әсәр рәсми ро әвәзи нјбә дәgәринә әсәронин. Јм әсәрон ве лазиминә елми мәнбән.

Бәнә муһәндиси әв ә девр инсонон дәрәсе ни бәзјне, сасорон бәпеšтә дјнжо әж дәбәрәсе кәšфон кардәšе. Әҹәж вертолжот, танк, консентрә бә ҹј һәжšи енерžи, калкулжатор, дјпардинә кулос мјррәккәб технолоgижон де ХВЫ сасорәдә консепжакарде ҹј Бандон Тектоника һәggәдә вотә фикрон әҹәж ве жолә даһи бе нуšон кардедә. Јм консепсижа вени әҹәж деврәдә одәмон дәрсеšон зјнә ни.

Да Винҹи анатомижа, мүһәндисәти, оптика де һидродинамика елмонән мукәммәл зјнәšе ве жолә кәšфон кардәšе. Кали алимон вотедән ки әҹәж инә мјсјлмом Озарбожžонјž бјә. Јм мәлумати ҹј Озәрбожčони сәфирәти ҹј Канада. "Натионал Либрарј анд Арҹһивес" певјло кардәšе. Де да Винҹи тәдgиgати мәšǧу лбә тәдgиgатәкә Лоуис Буфф Паррј муһазирәдә ве лазиминә фактјš оšко кардәšе. Әв вотәšе ҹј рәссами анgјšтә ризон сәпе бәрдә бә тәдgиgатонәдә әҹәж инә бә Ыталижә бәнә кокардәкәси бардә бе оšко бә.

Ҹј да Винҹинининә "Катерина" номинә сожә диж žен бә. Јм ном бә вахти ҹј Асжаку вардә бә Константинополәдә (јсәтнә Ыстанбул) бәнә кокардәкәси һәватә бә žенон ноә умуми ном бјә. Әҹәж пјә нотариусәдә ко кардәšе. Әҹәвон һиҹ gјлә кәхјванд бә нин. Јсә тәдgиgатәкон әҹәж инә һәвате коǧәзи ахтәр кардедән. Де јм коǧәзи әҹәж инә азәрбажčанјž бә жа не әж пижәдо каж бәбе. Паррж јšтә муһазирәдә "Леонардо Да Винҹи де әҹәж инә "Катерина Һәšипемә сјррон" номинә ве лазиминә мәлуматон доаšе.

Ǧежд бјкамон ҹј да Винҹи тәдgиgтон дәвом кардедән.