Przejdź do zawartości

Lei (Polinezja)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Lei z kwiatów pikake
Lei zrobione z orzechów kukui
Lei wykonane z kwiatów plumerii
Lei z calotropis gigantea
Tancerki noszące lei

Leihawajska nazwa wieńców i girland sporządzanych z kwiatów i innych materiałów. Odpowiednik na Tahiti i Wyspach Cooka nosi nazwę ei, zaś na Samoaula. Pierwotnie lei miały charakter sakralny, były ofiarowywane bogom podczas religijnych obrzędów obejmujących tańce i pieśni. Wręczano je również ważnym osobistościom na znak szacunku. Pozostałością tej tradycji jest rodzaj peleryny z długich girland kwiatowych lei aliʻi, którymi zdobi się pomnik króla Hawajów Kamehamehy I. Zwyczaj robienia i wręczania lei znany jest w całej Polinezji. Obecnie jest zachowywany bardziej na użytek przemysłu turystycznego, kojarzą się przede wszystkim z hawajskim tańcem hula i girlandami lei ʻaʻi, wręczanymi turystom.

Materiały i techniki wykonania

[edytuj | edytuj kod]

Lei zazwyczaj kojarzą się z kwiatami, lecz tradycyjnie wykorzystuje się bardzo różnorodne przedmioty: muszelki, liście, pnącza zwane na Hawajach maile (Alyxia oliviformis), papier, orzechy kukui, ptasie pióra itd. bardziej istotne jest wykorzystanie jednej z kilku tradycyjnych technik.[1]:

  • kui – nanizanie za pomocą igły na pojedynczą nić,
  • hipuʻu – robienie supłów z łodyg roślin
  • hili – warkocz przy użyciu jednego typu materiału, często roślin pnących,
  • wili – skręcanie jak korkociąg, czasem z użyciem rafii,
  • humu-papa – przyszywanie materiałów do podłoża,
  • hilo – podwójny sznur, często z liści rośliny ti (Cordyline fruticosa)
  • haku – potrójny warkocz z wykorzystaniem dodatkowych materiałów: listków, kwiatów, jagód.

Współcześnie najczęściej stosowanym materiałem są kwiaty plumerii, lecz tradycyjnie każda wyspa miała swój własny zwyczajowo przyjęty materiał do ich wyrobu, który jednocześnie staje się symbolem samej wyspy, np.:

Zwyczaje związane z lei

[edytuj | edytuj kod]
  • Lei jest symbolem miłości, przyjaźni, szacunku itp., nie można go więc po jakimś czasie ot tak wyrzucić, zgodnie z tradycją należy je odnieść, tam gdzie zebrano, zakopać, spalić lub zasuszyć.
  • W kulturach polinezyjskich dotknięcie głowy drugiej osoby jest uważane za brak szacunku, więc lei nie zakłada się na szyję tylko trzyma z lekkim ukłonem na wysokości serca, ta druga osoba sama go odbiera.
  • Wręczając lei mówi się „aloha”, przyjmując – „mahalo”, co oznacza to samo, co dziękuję w języku polskim.
  • Nie wypada odmówić przyjęcia lei.
  • Lei nosi się luźno na ramionach, nieowinięte wokół szyi.
  • Kobiecie ciężarnej lub karmiącej wręcza się jedynie otwarte lei.[2]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b Przewodnik:Hawaje, str. 110-111
  2. ::Blumenkränze voller Symbolik::

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Hawaje, na podstawie wydawnictwa Insight Guides i Discovery Channel, Biblioteka Gazety Wyborczej, Warszawa 2007 ISBN 978-83-60174-78-4