Przejdź do zawartości

Jacopo Tintoretto

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Jacopo Tintoretto
Ilustracja
Autoportret (detal)
Data i miejsce urodzenia

29 września 1518
Wenecja

Data i miejsce śmierci

31 maja 1594
Wenecja

Narodowość

Włochy

Dziedzina sztuki

malarstwo
rysunek

Epoka

manieryzm

podpis

Jacopo Tintoretto (właściwie Jacopo Robusti vel Jacopo Comin, ur. 29 września 1518 w Wenecji[1], zm. 31 maja 1594 tamże) – włoski malarz i rysownik okresu manieryzmu, jeden z głównych przedstawicieli szkoły weneckiej XVI wieku.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]
Grób Tintoretta w Kościele Madonny dell’Orto w Wenecji

Był synem farbiarza tkanin, stąd jego przydomek Il Tintoretto (pol. Farbiarczyk).

Przez całe życie związany był z rodzinną Wenecją.

Kształcił się w kręgu Bonifacia Veronesego, Parisa Bordona i Andrea Schiavone. Inspirowany dziełami Tycjana, Michał Anioła i Parmigianina.

Malował historie biblijne, żywoty świętych, przedstawienia mitologiczne, historyczne i alegoryczne oraz liczne portrety. Wykształcił styl pełen dynamiki i dramatycznej ekspresji. W kompozycjach religijnych stosował niezwykłe efekty świetlne, układy diagonalne i skróty perspektywiczne.

Tworzył cykle monumentalnych obrazów dekoracyjnych o tematyce głównie religijnej na zlecenie weneckich bractw religijnych i instytucji kościelnych, m.in.: dla Scuola di San Marco (1548–1566), Scuola Grande di San Rocco (56 płócien w latach 1564–1567, 1575–1581, 1583–1587) i Pałacu Dożów (1562–1587). Pracował też na zlecenie dworów w Pradze (ok. 1577–1578), Mantui (1578–1580) oraz Escorialu (1583 i 1587).

Zmarł podczas epidemii dżumy, po 2 tygodniach wysokiej gorączki, w wieku 75 lat. Pochowany został w swoim kościele parafialnym Madonna dell’Orto, w kaplicy po prawej stronie ołtarza głównego. Tam spoczywają też jego dzieci Domenico i Marietta. Dla tego kościoła namalował kilka obrazów, m.in. 2 monumentalne płótna: Sąd Ostateczny i Adoracja złotego cielca.

Jego dzieci: Marietta (1556–1590), Domenico (1562–1635) i Marco (1561–1637) również byli malarzami.

W znacznym stopniu pod wpływem Tintoretta ukształtował się jako artysta El Greco.

Dzieła

[edytuj | edytuj kod]
Cud świętego Marka (1548), Gallerie dell’Accademia, Wenecja
Lato (1555), National Gallery of Art, Waszyngton
Odnalezienie ciała św. Marka (1562-66), Pinakoteka Brera, Mediolan
Przeniesienie ciała św. Marka (1562-66), Gallerie dell’Accademia, Wenecja
Portret weneckiego admirała lata 70 XVI w., Muzeum Narodowe w Warszawie
Wniebowstąpienie (1578-81), Scuola Grande di San Rocco, Wenecja

Gallerie dell’Accademia

[edytuj | edytuj kod]

Scuola Grande di San Rocco

[edytuj | edytuj kod]

Sala dell’Albergo

[edytuj | edytuj kod]

Sala Zgromadzeń

[edytuj | edytuj kod]

Sala nabożeństw

[edytuj | edytuj kod]

Pałac Dożów

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Unknown, Historyczno-sztucznie: 55. Jacopo Tintoretto [online], Historyczno-sztucznie, 2 stycznia 2014 [dostęp 2019-04-08].

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Karly Allen, Tintoretto, [w:] 501 wielkich artystów, red. Stephen Farthing, Warszawa: MWK, 2009 s. 92–93, ISBN 978-83-61065-32-6.
  • Wendy Beckett, 1000 arcydzieł, Ewa Gorządek (tłum.), Warszawa: Arkady, 2001, ISBN 83-213-4218-3, OCLC 749354342.
  • Fabienne Gambrelle, Tintoretto, Siechnice: Eaglemoss Polska, 1999 (Wielcy Malarze; nr 49)
  • Marion Kaminski, Wenecja. Sztuka i architektura, Koeln: Koenemenn, 2001, ISBN 3-8290-8141-3.
  • Leksykon malarstwa od A do Z, Warszawa: Muza S.A., 1992, ISBN 83-7079-076-3.
  • Waldemar Łysiak, Malarstwo białego człowieka, Wyd. 2, Warszawa: Nobilis, 2010 (rozdz. Pierwsze kino), ISBN 978-83-60297-38-4.
  • Krzysztof Niedałtowski, Zawsze Ostatnia Wieczerza, Warszawa: Twój Styl, 2006. ISBN 83-7163-508-7.
  • Maria Rzepińska, Malarstwo cinquecenta, Wyd. 2, Warszawa: WAiF, 1989. ISBN 83-221-0441-3.
  • Krystyna Secomska, Tintoretto, Warszawa: Arkady, 1984.
  • Christine Stukenbrock, Barbara Toepper, Arcydzieła malarstwa europejskiego, Koenigswinter: h.f. ullmann, 2007, ISBN 978-3-8331-2131-9.
  • Sztuka świata, t. 13, Leksykon L-Z, Warszawa: Arkady, 2000, ISBN 83-213-4135-7.
  • Stefano Zuffi, Wielki słownik malarzy, t. 4, Warszawa: HPS, 2006, ISBN 83-60688-18-4.
  • Stefano Zuffi, Francesca Castria, Malarstwo włoskie. Mistrzowie i arcydzieła, Warszawa 1998, ISBN 83-213-4061-X.

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]