Naar inhoud springen

Wu Xing

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Het systeem van Wu Xing. De groene cirkel symboliseert shēng, het rode pentagram

Wu Xing (Chinees: 五行, pinyin: wǔxíng, vijf elementen) is een classificatie uit de traditionele Chinese filosofie voor alle natuurlijke fenomenen.

De Wu Di, ook wel Wu Ti, zijn de vijf volmaakte keizers uit het derde millennium voor Christus. Het zijn Huang Di (de gele keizer), Zhuanxu, Diku, Yao en Shun. Zij staan ieder voor een van de vijf elementen,[1] vuur, water, hout, goud/metaal en aarde.

Het systeem wordt gebruikt om de samenhang tussen gebeurtenissen te omschrijven. Dit systeem wordt op veel fronten toegepast, zoals in Feng shui, astrologie, traditionele Chinese geneeskunde, muziek, vechtsporten, militaire beslissingen, en de Hemelse Stammen.

De twee cycli van het vijf fasenmodel in de Chinese filosofie
Theorie van vijf elementen in de traditionele Chinese filosofie.
Indicator 1 2 3 4 5
Chinees
pinyin: mù

pinyin: huǒ

pinyin: tǔ

pinyin: jīn

pinyin: shuǐ
Elementen Hout Vuur Aarde Goud/Metaal Water
Smaak Zuur Bitter Zoet Scherp Zout
Kleur Blauw (donker) of groen Rood Geel Wit Zwart
Vorm Rechthoek Driehoek Vierkant Cirkel Curve
Planeet Jupiter Mars Saturnus Venus Mercurius
Seizoen Lente Zomer Nazomer Herfst Winter
Omstandigheid Wind Hitte Vochtig Droog Koud
Organen Yin Lever Hart Milt Long Nier
Organen Yang Galblaas Dunne darm Maag Dikke darm Blaas
Emoties Boosheid Vreugde/blijdschap Zorgen/liefde Rouw/verdriet Angst
Zintuigen Ogen Tong Mond Neus Oren
Expressies Schreeuwen Lachen Zingen Huilen Kreunen
Lichaamsdeel Pezen Bloedvaten Spieren Huid Botten
Lichaamsvloeistof Tranen Zweet Speeksel Slijm Urine
Orientaties Oost Zuid Midden West Noord
Vinger Wijsvinger Middelvinger Duim Ringvinger Pink
Levensfase Geboorte Jeugd Volwassenheid Ouderdom Dood
Dier Geschubd Gevederd Menselijk Vachtdieren Schaaldieren

Wu Xing kan worden verdeeld in twee cycli die een balans tussen de elementen aangeven: de een staat voor creatie / voedend (, shēng) en de andere voor vernietiging /controlerend (克/剋, ).

Creatie / voedend:

  • Hout voedt het vuur
  • Vuur schept aarde (as)
  • De aarde herbergt metaal
  • Metaal draagt water
  • Water voedt hout.

Vernietiging / controlerend:

  • Hout verdeelt de aarde
  • Aarde absorbeert water
  • Water dooft vuur
  • Vuur smelt metaal
  • Metaal hakt door hout

Vijf elementen in andere filosofieën

[bewerken | brontekst bewerken]

Vedische filosofie

[bewerken | brontekst bewerken]

De vijf elementen in de Vedische filosofie verwijzen meestal naar aarde, water, lucht, vuur en ether (of geest). De Vedische terminologie vindt veel navolging in de Westerse culturen.

Japanse filosofie

[bewerken | brontekst bewerken]

In de Japanse filosofie worden aarde, water, vuur, wind en leegte als de vijf elementen beschouwd.